Korepetycje z Jana Pawła II

Jestem przekonany, że poważny błąd popełniają ci, którzy najmłodszemu pokoleniu Polaków, w szkole średniej i na studiach, przedstawiają Kościół, sięgając do doświadczeń minionych dni, akcentując wspaniałość, wielkość i zasługi w obronie narodowej tożsamości. To pokolenie nie ma i nie zna tych doświadczeń, nawet stanu wojennego i taki Kościół musi mu być obcy, trudno się w nim znaleźć. Trzeba tu wziąć solidną lekcję od Jana Pawła II, który młodym wskazywał na Kościół jutra.

5. Trudno będzie zrealizować dzieło odnowy bez dobrej komunikacji wewnątrz Kościoła. Znacząco rozwinęliśmy dialog ekumeniczny; coraz więcej wysiłku wkłada się w to, by rozwinąć dialog międzyreligijny, a nie umiemy się dogadać między sobą i za mało nad tym pracujemy. U podstaw różnych form polaryzacji w naszym Kościele: „posoborowi” i „przedsoborowi”, biskupi i niższe duchowieństwo, duchowni i świeccy, narodowi i liberalni, jest nade wszystko twarde obstawanie przy zasadniczo różnych priorytetach i trudno się spotkać, trudno o dialog. Czy da się to zmienić bez gruntownego powrotu do źródeł? Osobiście żywię nadzieję, że „wewnątrzkatolicki okrągły stół” jest możliwy i trzeba do Niego doprowadzić. Na tym stole, w centrum uwagi musi się jednak znaleźć Święta Księga Objawienia Bożego. Do niej trzeba się odnieść i nie można jej zastąpić nawet nauczaniem Jana Pawła II. Trzeba Biblię uczynić Księgą Kościoła. Ma tu wiele do zrobienia także nasza teologia.

6. Nie można dalej przegadywać tematu nowej ewangelizacji. Trzeba to dzieło odważnie i na różne sposoby podjąć. Oznacza to także potrzebę rewizji sposobu i jakości głoszenia słowa Bożego w naszym Kościele. Przede wszystkim trzeba mówić o Bogu i przekazywać więcej Dobrej Nowiny, bez moralizatorstwa. Papież pokazał nam, że ewangelizować oznacza na pierwszym miejscu prowadzić ewangelizowanych do poznania osoby Jezusa, do umiłowania Zbawiciela i naśladowania Go. Wiele wysiłku trzeba włożyć w dzieło przezwyciężania zafałszowanego obrazu Boga jako srogiego Sędziego. Wymaga to z jednej strony rewizji kultu maryjnego i innych form tradycyjnej pobożności, a z drugiej – podjęcia konkretnych działań celem rozwoju dzieła kontemplacji Bożego oblicza.

7. W kształtowaniu życia parafii i prowadzeniu wiernych nie wolno zapominać o hierarchii działań i podejmowanych inicjatyw, o większym włączeniu w życie parafii wiernych świeckich, w tym większej promocji kobiet, o rozwinięciu duszpasterstwa rodzin i katechizacji dorosłych oraz zakładaniu i rozwijaniu małych wspólnot. Trzeba przyznać priorytet liturgii, kontemplacji, modlitwie przed jakąkolwiek aktywnością. Chrześcijaństwo nie jest bowiem filantropią. Rozwija się w dynamice przyjmowania od Boga i dzielenia się tym z innymi.

Przeobrażeniom trzeba też poddać styl pasterzowania. Duchowny musi dobrze wiedzieć, że najważniejsze są w jego życiu posługa głoszenia słowa Bożego, uświęcania i kierowania wspólnotą. W przewodzeniu nie zawsze chodzi o to, by być liderem; czasem trzeba ubezpieczać tyły, asystować. Jedynie słuszną jest zaś pedagogia nadziei, a nie zastraszania. Więcej wysiłku trzeba włożyć w uświadomienie istoty chrześcijaństwa, solidne kształtowanie chrześcijańskiej tożsamości oraz wdrażanie wiernych w chrześcijańskie misteria.

Trzeba też bardziej rozwinąć opcję na rzecz ubogich. Kościołowi nie może być obojętny los tych, którzy pozostają bez pracy, żyją w coraz większym ubóstwie, bez perspektyw poprawy swojego losu i losu swoich dzieci. Różnorakie inicjatywy i całą bogatą działalność „Caritas” uznać trzeba za wciąż niewystarczające. W odniesieniu do niektórych środowisk istnieje pilna potrzeba wypracowania różnorakich programów wsparcia.

Andrzej Czaja – ur. 1963. Ksiądz diecezji opolskiej, dr hab. teologii dogmatycznej, wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Uniwersytetu Opolskiego, kurator Koła Naukowego Teologów KUL. Autor i współautor kilku książek, m.in. „Credo in Spiritu Vivificantem”.