Czytelnia

Na przykład, kiedy Kanada wprowadziła w roku 1985 Kartę Praw Człowieka (jako część Konstytucji), dzięki dramatycznej kampanii grup kobiecych znalazła się w niej klauzula zapewniająca równość praw kobiet i mężczyzn, jak i ich równość wobec prawa i w prawie (czego dotychczas nie osiągnęły kobiety w Stanach Zjednoczonych). Z czasem okazało się, że na tej podstawie mężczyźni (mający większe ekonomiczne możliwości pokrywania kosztów procesowych) zaatakowali (skutecznie) wiele praw i decyzji wywalczonych przez ruch kobiecy, których celem było przybliżenie faktycznej równości kobiet przez uwzględnienie i neutralizowanie skut­ków długotrwałej dyskryminacji (np. pewne wytyczne w dziedzinie zatrud­nienia bądź ograniczenie prawa adwokatów do poruszania kwestii reputacji lub seksualnej przeszłości ofiary gwałtu). Po trzech latach obo­wiązywania Karty, spośród 591 przypadków sądowego odwołania się do artykułów zabraniających dyskryminacji (na różnym tle), tylko 17 było wniesionych przez członków grup społecznie i ekonomicznie upośledzo­nych (jak kobiety, inwalidzi, autochtoni lub mniejszości etniczne), któ­rych ochronie artykuły te miały służyć.

Mimo znacznego wpływu amerykańskich idei feministycznych na kształtowanie się feminizmu w Kanadzie, rozwój ruchu feministycznego przebiegał w tych krajach bardzo różnie. W Stanach Zjednoczonych był to ruch całkowicie niezależny od państwa i przeciwko niemu skierowany, podczas gdy w Kanadzie (w zgodzie z jej historyczną tradycją i charakte­rem) państwo wcześnie zaakceptowało ruch feministyczny, stwarzając mu formalne i finansowe podstawy działania. W ten sposób władze kanadyj­skie zobowiązywały się słuchać dezyderatów kobiecych i w jakiejś mierze je uwzględniać, osiągając pośrednio kontrolę nad znacznymi obszarami feministycznej aktywności.

Już w 1967 roku ówczesny premier kanadyjski – naciskany przez roz­maite organizacje kobiece – powołał Królewską Komisję do Zbadania Kwestii Pozycji Kobiet. Komisja wędrowała przez trzy lata po Kanadzie organizując zebrania i zbierając opinie kobiet różnych regionów i środo­wisk. W 1970 roku Komisja przedłożyła rządowi raport zawierający 167 dezyderatów dotyczących konkretnych zmian koniecznych do stworzenia prawnych, politycznych i ekonomicznych podstaw dla równouprawnienia kobiet. Rekomendacje dotyczyły głównie zmian w takich dziedzinach jak zatrudnienie, oświata i prawo rodzinne. Rząd podjął pewne kroki w kie­runku realizacji około jednej trzeciej spośród zgłoszonych żądań. W prak­tyce jednak nie zawsze były to kroki skuteczne lub wystarczające. Ponadto rząd powołał ministra do Spraw Kobiet i Radę Doradczą do Spraw Kobiet. Rada ta do dziś odgrywa bardzo ważną rolę, pośrednicząc między organizacjami kobiecymi a rządem i interweniując, oficjalnymi, biurokra­tycznymi kanałami, kiedy polityka rządu zdaje się zagrażać konkretnym interesom kobiet. Sponsoruje też badania, publikacje i liczne kampanie informacyjne.

Rok 1975 – ogłoszony przez Organizację Narodów Zjednoczonych Międzynarodowym Rokiem Kobiet – stworzył nowe możliwości dla ofic­jalnej działalności spontanicznie narastającego ruchu kobiecego. Rząd federalny w Kanadzie zobowiązał poszczególne ministerstwa do podjęcia inicjatyw na rzecz równouprawnienia kobiet i odpowiedniego zrewidowa­nia ich aktualnych programów działania. W kilku przypadkach znane feministki, które z zewnątrz usiłowały wywrzeć wpływ na poczynania ministerstw w tym zakresie, zostały zaproszone do współpracy i tym samym włączone – w roli płatnych ekspertów - w biurokratyczne struk­tury rządowe.