Czytelnia

Dialog chrześcijańsko-żydowski

Modlitwa

abp Henryk Muszyński, Jak się modlimy za Żydów, WIĘŹ 2009 nr 3.

Szczególne znaczenie ma świadectwo wybitnego żydowskiego teologa, rabina Jacoba Neusnera. Przypomnę, że to właśnie jego książka Rabin rozmawia z Jezusem zainspirowała Benedykta XVI do napisania własnej książki Jezus z Nazaretu. Obaj teologowie korespondowali ze sobą od 15 lat, ale osobiście spotkali się po raz pierwszy podczas wizyty Benedykta XVI w USA. Według papieża, Rabin rozmawia z Jezusem to najważniejsza książka dotycząca dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, jaka ukazała się w ostatnich latach. Rabin Neusner, komentując nowy tekst trydenckiej modlitwy za Żydów, pisał: „ponieważ również i Żydzi modlą się codziennie o nawrócenie wszystkich narodów, nikt nie ma prawa żądać od Kościoła katolickiego, aby zmienił teologicznie taką samą modlitwę”. W gazecie „Die Tagespost” Neusner podkreślił, że „rewizja modlitwy jest zgodna z logiką monoteizmu”. Jego zdaniem, „na tyle, na ile chrześcijaństwo i islam gorszą się modlitwą Izraelitów, również święty Izrael nie powinien wnosić sprzeciwu przeciwko modlitwie katolickiej”.

Nie Kościół reżyseruje

Na koniec przytaczam komentarz kard. Waltera Kaspera, przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan i watykańskiej Komisji ds. Kontaktów Religijnych z Judaizmem. Podkreślił on, że w przeszłości używano języka pogardy; teraz jest zaś szacunek, a nie pogarda. W poprzednim brzmieniu modlitwa była dość obraźliwa, ponieważ mówiła o zaślepieniu Żydów. Jak podkreśla kard. Kasper, Benedykt XVI:

„postanowił usunąć ten punkt, ale pragnął jednocześnie podkreślić specyficzną różnicę, jaka istnieje między nami a judaizmem. [...] Mamy wiele wspólnego, ale istnieje pewna różnica specyficzna: że Jezus jest Chrystusem, to znaczy Mesjaszem, Synem Bożym, a różnicy tej nie można ukrywać. Ojciec Święty pragnął więc powiedzieć, że Jezus Chrystus jest zbawicielem wszystkich ludzi, także Żydów. O tym mówi w swej modlitwie. [...] choć modlitwa ta mówi o nawróceniu Żydów, nie oznacza to, iż mamy zamiar prowadzić działalność misyjną: papież cytuje bowiem List św. Pawła Apostoła do Rzymian, gdzie w rozdziale 11 Paweł powiada, że «chcemy, aby cały Izrael został zbawiony, kiedy wszystkie narody wejdą do Twego Kościoła»”4.

Za zamknięcie tej dyskusji, przynajmniej na obecnym etapie, można uznać inną wypowiedź kard. Kaspera — jego artykuł opublikowany na łamach „L`Osservatore Romano”. Wyjaśnił tam, że:

„wielkopiątkowa modlitwa w nowym sformułowaniu wyraża to samo, co słowa «Przyjdź królestwo Twoje» z «Ojcze nasz» oraz starochrześcijańskie wezwanie «Przyjdź, Panie Jezu!». Są to modlitwy o nadejście Bożego królestwa i realizację tajemnicy zbawienia. Nie są więc bynajmniej apelem do Kościoła o prowadzenie misji wśród Żydów. Przeciwnie, respektują głęboką tajemnicę «Boga ukrytego», Jego wyboru przez łaskę i nieskończonego miłosierdzia. Swoją modlitwą Kościół nie reżyseruje realizacji niezgłębionej tajemnicy, ale pozostawia ją w rękach Boga. Tylko Bóg może ustanowić swoje królestwo, w którym cały Izrael będzie zbawiony i nastanie eschatologiczny pokój”5.

Trzeba jednak jeszcze raz przypomnieć, że modlitwa za Żydów w nowej wersji obowiązuje tylko w środowiskach tradycjonalistycznych, które odprawiają liturgię według Mszału z roku 1962 (z tą właśnie poprawką). Natomiast absolutna większość wiernych Kościoła rzymskokatolickiego, na czele z papieżem Benedyktem XVI, modli się w Wielki Piątek słowami liturgii zreformowanej po II Soborze Watykańskim.

Abp Henryk Muszyński

Abp Henryk Muszyński — ur. 1933. Metropolita gnieźnieński, prymas Polski. Biblista, prof. dr hab., studiował w Rzymie, Jerozolimie i Heidelbergu. Były wiceprzewodniczący Konferencji Episkopatu Polski iący Komitetu Krajowego Wielkiego Jubileuszu 2000. Promotor dialogu katolicko-żydowskiego (inicjator i pierwszy przewodniczący Komisji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem), porozumienia polsko-niemieckiego i duchowej jedności Europy. Organizator Zjazdów Gnieźnieńskich.

1 Tekst wystąpienia wygłoszonego 23 października 2008 r. w Warszawie, podczas sympozjum o modlitwie w ramach Wspólnej Radości Tory. Organizatorem spotkania była Polska Rada Chrześcijan i Żydów we współpracy z PWT Bobolanum, Laboratorium WIĘZI i Centrum Myśli Jana Pawła II.
2 Propozycje takich zmian składały także inne osoby i instytucje. Wersja proponowana przez Polską Radę Chrześcijan i Żydów brzmi: „Módlmy się za Żydów, do których jako pierwszych Pan Bóg nasz przemówił, aby pomógł im wzrastać w miłości Jego Imienia i w wierności Jego przymierzu. Wszechmogący, wieczny Boże, który dałeś swoje obietnice Abrahamowi i jego potomstwu, wysłuchaj łaskawie próśb Twego Kościoła, aby lud, który jako pierwszy wybrałeś dla siebie, mógł osiągnąć pełnię odkupienia”. [przyp. red.].
3 Komentarze dotyczące zmienionego tekstu modlitwy wielkopiątkowej cytuję za depeszami Katolickiej Agencji Informacyjnej oraz za niemieckim czasopismem „Christ in der Gegenwart”.
4 Cyt. za: Kard. Kasper o nowej formie modlitwy za Żydów, depesza KAI z 7 lutego 2008 r.
5 Cyt. za: USA: Żydzi zadowoleni z wyjaśnień Watykanu w sprawie wielkopiątkowej modlitwy, depesza KAI z 5 czerwca 2008 r.

poprzednia strona 1 2 3 4 5 6 7

Dialog chrześcijańsko-żydowski

Modlitwa

Bez Ciebie nie przetrwa WIĘŹ! Jak możesz pomóc?