Czytelnia

W seminariach czy na uniwersytetach profesorki teologii mogłyby oczywiście wykładać teologię kobiety (lub teologię feministyczną) czy – co zdaje się być ogromnie ważne – mariologię. Niemniej dobrze by było, aby w ich „rękach” znalazły się również inne dziedziny teologii. W ten sposób kobieco-macierzyńska duchowość mogłaby przenikać różne wy­miary teologii i stać się ich integralny częścią, co nie jest bez znaczenia dla kształtowania życia Kościoła według macierzyńskiego obrazu Boga Ojca.

Nowe rozumienie sprawowania władzy w Kościele

Teologia macierzyńskiej twarzy Boga Ojca ma również wiele do powie­dzenia na temat sposobu sprawowania władzy we wspólnocie wierzących. Dotyczy to przynajmniej dwóch wymiarów tej dziedziny. Po pierwsze, władzy sprawowanej przez kapłanów. Jeżeli Bóg jest Ojcem miłującym swe dzieci z macierzyńską czułością, tkliwością i dobrocią, jeżeli tak jak matka obdarza życiem, bezpieczeństwem, bezwarunkowym przebacze­niem i troską o wszystkie dzieci itd., oznacza to, iż również taka macie­rzyńskość winna stać się istotnym wymiarem sprawowania władzy przez duchownych. Myślę tu o bardzo konkretnych sprawach: o codziennych kontaktach z wiernymi, na przykład, w kancelarii parafialnej, podczas kolędy czy przy okazji głoszenia kazania. Myślę tu też o sposobie wykony­wania. władzy-służby odpuszczania grzechów podczas sprawowania sak­ramentu pojednania, spotkania ludzkiego grzechu z matczynym miłosierdziem Boga Ojca. Podkreślam słowo „pojednanie”, bo nierzadko sakrament ten nie tyle służy „macierzyńskiemu” pojednaniu, ile jest okazją do iście „męskiego” potraktowania przerażonego penitenta przez spowiednika.

Kiedy mówię o rozumieniu sprawowania władzy w Kościele w duchu macierzyństwa Boga Ojca, to mam ma myśli również udział kobiet w funkcjonowaniu tej władzy. To, o co mi tutaj chodzi, wyjątkowo kla­rownie ilustruje cytat z adhortacji Jana Pawła II o świeckich:

Należy na przykład przemyśleć sprawę udziału kobiet w radach dusz­pasterskich diecezji i parafii, a także w synodach diecezjalnych i syno­dach partykularnych. W tym kierunku zmierza Wypowiedź Ojców synodalnych [chodzi tu o Synod Biskupów obradujący w Rzymie w roku 1987; cytowana adhortacja jest jego owocem], którzy mówią: „Kobiety winny uczestniczyć w życiu Kościoła, nie podlegając żadnej dyskrymi­nacji, również w procesie konsultacji i wypracowywania decyzji”. I dalej: „Kobiety, które już pełnią bardzo doniosłą rolę w przekazywaniu wiary i wykonywaniu wszelkiego rodzaju posług w życiu Kościoła, powinny zostać włączone do przygotowywaniu dokumentów duszpasterskich i inicjatyw misyjnych, oraz uznane za współpracownice misji pełnionej przez Kościół w rodzinie, w środowisku pracy i w społeczeństwie”.

Kto w Kościele w Polsce słyszał o uczestnictwie kobiet w wypracowy­waniu decyzji w Kościele? Ile kobiet pełni u nas rolę współpracownic misji pełnionej przez Kościół? W przedstawionej przez Jana Pawła II sprawie nasz Kościół znajduje się na szarym początku drogi.

Chociaż niektórzy znawcy Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku uważają, że można w nim jeszcze spotkać pozostałości dyskryminujące kobietę w Kościele, to jednak trzeba powiedzieć, że w zdecydowany sposób dowartościowuje on jej kościelną rolę. Teologia macierzyńskiego oblicza Boga Ojca winna przysłużyć się zdynamizowaniu wprowadzania zapisów kodeksu w życie. A jest wiele w tym względzie do zrobienia u nas w Polsce. Wymieńmy tu – jedynie przykładowo (!) – te dziedziny w Koś­ciele, które kodeks otwiera dla kobiet⁴. Kobiety, jak wszyscy świeccy, mogą pełnić posługę np. lektora, przewodniczyć w określonych sytuacjach modlitwom liturgicznym, udzielać chrztu, rozdawać Komunię świętą (por. kan. 230, par. 2 i 3). Według nowej koncepcji urzędu kościelnego mogą również pełnić konkretny urząd: sędziów w sądzie duchownym (1421, 2), asesorów i audytorów (1424; 1428, 2) itd.