Czytelnia

Kościół w Polsce

Mężczyzna

Grzegorz Pac

Piotr Jordan Śliwiński OFMCap.

Nie ma jednego „dlaczego”

Z Maciejem Bielawskim i O. Piotrem Jordanem Śliwińskim OFMCap rozmawia Grzegorz Pac

Grzegorz Pac: Chciałbym zacząć od nieco banalnego może pytania: dlaczego ludzie odchodzą ze stanu duchownego?

Piotr Jordan Śliwiński OFMCap: Zawsze możliwa jest dwojaka odpowiedź: można jej szukać w doświadczeniu tych, którzy odeszli czy tych, którzy towarzyszyli tym odejściom, można też szukać jakiejś próby obiektywizacji socjologiczno-psychologicznej. Myślę, że ani jedna, ani druga odpowiedź nie będzie do końca prawdziwa, a prawdy o odejściu zawsze trzeba będzie szukać miedzy nimi. Gdybyśmy zrobili ankietę wśród odchodzących, to pewnie potrafilibyśmy odnaleźć jakieś cechy wspólne, niemniej każde ze znanych mi odejść było inne, różne były tak motywacje, jak i doświadczenia każdego z odchodzących. Było więc i doświadczenie odnalezienia ciepła uczuciowego w związku z kobietą, i rozczarowanie życiem we wspólnocie, było wreszcie odkrycie, że decyzja o wstąpieniu do zakonu zapadła w zbyt młodym wieku i wraz z dojrzałością przyszła refleksja: „to nie moje miejsce”.

Także sam moment odejścia ze wspólnoty bywa bardzo różny: pamiętam sytuacje odejść, które poprzedzała wspólna rozmowa i takie, że budziłem się rano i okazywało się, że kogoś, z kim przez wiele lat żyłem pod jednym dachem, już nie było. Wreszcie bardzo różne było doświadczenie nasze jako wspólnoty: poczucie osierocenia, próba zrozumienia, często próba utrzymywania kontaktu z osobą, która odeszła, ale niekiedy też głęboki żal do kogoś, kto w gruncie rzeczy nie potraktował żadnego z nas czy mnie osobiście jak człowieka – po prostu wyszedł i zamknął drzwi, a teraz nie poznaje mnie na ulicy, choć nie mam poczucia, żebym wobec niego czymś zawinił.

Maciej Bielawski: Na pewno nie można wprowadzać kategorii. W mojej książce „Odejścia” staram się wprawdzie podać jakąś listę przyczyn, ale zgadzam się, że każdy przypadek jest inny, bo nawet w obrębie jednej kategorii konkretne odejście ma swoje własne barwy i odcienie. Do wymienionych już przyczyn dodałbym jeszcze utratę wiary, a także cierpienie – ludzie odchodzą, bo cierpią i chcą zmienić tę sytuację. Odchodzą, bo czują się pokrzywdzeni, doświadczyli zła ze strony instytucji. Albo przeciwnie: czują, że sami kogoś skrzywdzili; czasami osoby duchowne, które wyrządziły wiele zła zostają zmuszane do odejścia poprzez czynniki prawne (mam na myśli np. przypadki księży pedofilów). Ludzie odchodzą, bo chorują, także psychicznie. Skrajnym przykładem odejścia jest też samobójstwo.

Czasami ludzie odchodzą z głupoty. Tak można to nazwać najprościej. Czasami odchodzą i nie wiedzą, czemu odchodzą. Niekiedy sami nie są w stanie tego zrozumieć, życie jawi im się jako coś niepojętego i odchodzą – można by to nazwać swoistym apofatyzmem antropologicznym. Kiedy odchodził znany filozof włoski i jezuita Armido Rizzi, to poszedł do Ojca Carlo Martiniego, późniejszego kardynała, który był wtedy rektorem Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego, aby go poinformować o swojej decyzji. „Ale dlaczego? – pyta Martini, a na to filozof: „nie ma żadnego dlaczego”. „To jeszcze bardziej mnie niepokoi” – podsumował rektor.

Kropka nad i

Czasami można zbyt łatwo powiedzieć: „odchodzi, bo się zakochał”. A czasami jest tak, że ktoś mówi na odczepkę: „odchodzę, bo się zakochałem”, a tak naprawdę odchodzi, bo zwątpił w Boga. Albo przeciwnie – opowiada o swoim wątpieniu, a tak naprawdę odchodzi, bo musi zaopiekować się dzieckiem, którego będzie ojcem. Poza tym istnieje też tajemnica odejścia, która wymyka się refleksji i werbalizacji. – Jak to jest z tym odchodzeniem dla kobiety – to w powszechnym odbiorze najczęstsza przyczyna zrzucenia sutanny czy habitu. Ale czy rzeczywiście prawdziwa?

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 następna strona

Kościół w Polsce

Mężczyzna

Grzegorz Pac

Piotr Jordan Śliwiński OFMCap.

Bez Ciebie nie przetrwa WIĘŹ! Jak możesz pomóc?