Czytelnia

Kościół w Polsce

bp Andrzej Czaja

ks. Andrzej Czaja, O swojej teologii, w: Teologu polski, co sądzisz o swojej twórczości?, red. Stanisława C. Napiórkowskiego, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Teresin 2007.

U podstaw przedłożonej konkluzji o pośrednictwie Ducha znajduje się moja wcześniejsza analiza Jego eklezjotwórczej aktywności. Podjąłem ją w rozprawie habilitacyjnej, wnikając w zdobycze posoborowej teologii niemieckiej. Rozprawa jest nie tylko swego rodzaju komentarzem do wyznania: Credo in Spiritum Vivificantem. Stanowiąc owoc kilkuletniej obróbki posoborowej teologii niemieckiej, pozwala się zaznajomić z wieloma elementami refleksji niemieckich teologów na temat Kościoła jako komunii. Co więcej, oznacza konkretną propozycję systematyzacji cząstkowych ujęć niemieckiej teologii, a przez to oferuje strukturę wykładu i interpretacji eklezjologii communio. Na uwagę zasługuje tabela zamieszczona na s. 31, skonstruowana jako swoiste narzędzie badawcze bardzo rozległego i zróżnicowanego materiału, celem uchwycenia struktury i wyselekcjonowania nośnych elementów analizowanej eklezjologii. Tabela ta z niesie z sobą realne niebezpieczeństwo dokonania pewnych uproszczeń i trzeba być tego świadomym w stosowaniu. Posiada jednak niewątpliwą wartość, ponieważ jasno odsłania zasadnicze elementy konstrukcji katolickiej eklezjologii communio, wyczytane z trzech podstawowych dokumentów Magisterium Kościoła: Relatio finalis Nadzwyczajnego Synodu Biskupów z 1985 roku, adhortacji apostolskiej Jana Pawła II Christifideles laici, dokumentu Kongregacji Nauki Wiary Communionis notio. Jej zastosowanie ułatwiło mi pogrupowanie zagadnień i pomogło ukształtować jasną strukturę pracy. Być może posłuży również innym w konstruowaniu uporządkowanego wykładu eklezjologii communio i zainspiruje do jej dalszych interpretacji.

Z myślą o Kościele w Polsce i dla rzetelnej recepcji w nim eklezjologii communio przygotowałem wraz z panem dr hab. Markiem Marczewskim swego rodzaju podręcznik pt. Communio w chrześcijańskiej refleksji o Kościele, Lublin 2004. Pierwsza część zapoznaje z zasadniczymi elementami tej eklezjologii, druga prezentuje oryginalne jej ujęcia w wydaniu teologów nie tylko katolickich, a trzecia odsłania wynikające zeń pastoralne implikacje. Opracowałem trzy kwestie: Communio w eklezjologii Vaticanum II i w posoborowych dokumentach Magisterium Kościoła, eklezjologię communio Waltera Kaspera pneumatologicznie zorientowaną i Logos-sarx eklezjologię communio Josepha Ratzingera.

W ramach interpretacji Kościoła jako komunii, tzn. wspólnoty człowieka z Bogiem i ludzi między sobą szczególnie mocno podkreślam fakt, że Kościół jest w swej istocie darem i tajemnicą udziału człowieka w Boskim życiu, poprzez trwanie wiernych w Chrystusie, które urzeczywistnia Duch Święty. W oparciu o kategorie donum, participatio, communio staram się pokazać, że istotą chrześcijaństwa nie jest filantropia i caritas, lecz coś zdecydowanie wspanialszego życie już na ziemi życiem Boga, bytowe związanie z Chrystusem, egzystencja w Nim. Bóg chrześcijan sam, darmo i ponad wszelką miarę udziela się człowiekowi i oczekuje jedynie przyjęcia oraz zapośredniczania Jego łaskawości. Chrześcijaństwo to więc wspaniała perspektywa życia życiem Boga (w Chrystusie) we wspólnocie z innymi. Jest to życie z Nowego Adama Chrystusa i z Nowej Ewy Ducha Świętego, które urzeczywistnia się w formie communio sanctorum, tzn. poprzez aktywny udział (participatio actuosa) w tzw. rzeczach świętych, w pełni Bożej łaski i prawdy drogą zwiastowania słowa i udzielania świętych sakramentów. Tę rzeczywistość odsłaniam w habilitacji, we wskazanej wyżej książce, a także w kilku swoich wcześniejszych artykułach, najbardziej integralnie w artykule: Podstawowe elementy eklezjologii communio, Teologia Praktyczna 3(2002) s. 44-58. Prezentacja mysterium communio Ecclesiae stanowi też zasadniczy element zredagowanego ostatnio podręcznika do eklezjologii: Traktat o Kościele, w: E. Adamiak, A. Czaja, J. Majewski (red.), Dogmatyka, t. 2, Warszawa 2006, s. 289-543.

poprzednia strona 1 2 3 4 5 następna strona

Kościół w Polsce

bp Andrzej Czaja

Bez Ciebie nie przetrwa WIĘŹ! Jak możesz pomóc?