Czytelnia

Wojciech Jędrzejewski OP

Krzysztof Koseła

Inka Słodkowska

Pokolenie 2000 nie istnieje, Dyskutują: Paweł Głowacki, Wojciech Jędrzejewski OP, Krzysztof Koseła, Agnieszka Magdziak-Miszewska, Inka Słodkowska, WIĘŹ 2000 nr 6.

Po drugie: młodzież absolutnie nie stanowi jednolitej grupy! Głębokie podziały dotyczące tej samej grupy wiekowej są faktem. Młodzież gimnazjalna czy licealna, która przychodzi do naszej szkoły (Przymierza Rodzin) przed południem, zdecydowanie różni się od tej, z którą spotykam się w tym samym budynku po południu, w ramach zajęć , które prowadzimy dla mieszkających w pobliżu młodych ludzi mających trudności w nauce. Ta różnica nie polega na tym, że jedni są ambitni i chcą się uczyć, a inni nie. To przepaść pomiędzy dwoma odrębnymi światami .

Na czym te różnice polegają?

P. G.: Na zakresie posiadanej wiedzy, szansach na przyszłość, sposobie patrzenia na świat. Z dużym prawdopodobieństwem mogę powiedzieć, jak się potoczą losy jednych i drugich. Wiem też, że nie będzie to zależne od nich samych — nie będzie wynikiem ich zasług czy zaniedbań. Nie będzie też, najczęściej, rezultatem ich obecnego statusu materialnego, lecz, przede wszystkim, sposobu myślenia o życiu, jaki mają ich rodzice. W gruncie rzeczy ten determinizm mnie przeraża.

Czy jednak rzeczywiście mamy do czynienia z zupełnie nowym zjawiskiem, którego nie było w PRL?

K. K.: Świetne licea i beznadziejne zawodówki istniały jak daleko sięga pamięć, brak komunikacji pomiędzy uczniami jednych i drugich również. Podział na inteligencję i resztę Polski też nie jest nowym zjawiskiem, podobnie jak determinizm środowiskowy. Był jednak mniej widoczny, ponieważ mniej widoczne na zewnątrz były różnice statusu materialnego w różnych grupach. Dzisiaj w Polsce warstwa ludzi bogatych nie jest zbyt liczna, za to znacznie bardziej widoczna niż przed laty. W istocie trudno mówić o jakiejś gwałtownej zmianie — dzieci dziedziczą po rodzicach obraz świata, nawet jeśli się przeciwko nim buntują. Twierdzę, że istnieje ciągłość kulturowa między rodzicami i ich potomstwem, między grupami wyróżnionymi ze względu na wiek. W latach siedemdziesiątych zastanawiano się nad przyczynami braku konfliktu pokoleń w Polsce. Zaproponowano wówczas wyjaśnienia, które są aktualne do dziś. Wojny między „ojcami i dziećmi” nie ma chociażby dlatego, że dorosłe już potomstwo długo, nawet zbyt długo mieszka z rodzicami — nie było u nas rewolucji mieszkaniowej.

Zachowana jest ciągłość przekazu wartości. Kolejne roczniki nie różnią się ze względu na wyznawane wartości. Ku zaskoczeniu wielu, badania pokazują, że również w grupie młodzieży jedną z najważniejszych jest samoidentyfikacja narodowa, bycie Polakiem. W latach dziewięćdziesiątych nie pojawiło się u nas żadne pokolenie X czy Y, które chciałoby gremialnie zanegować tradycyjne wartości i zasadniczo zmienić stary świat. Ochotę na zmianę świata mają członkowie niektórych subkultur, ale tylko niektórych. Nadto, nie widać, żeby oferta subkultur mogła podbić i pociągnąć duże grupy dzisiejszej młodzieży.

Tak więc — nie widzę rewolucji obyczajowej, kulturowej, nie widzę rewolty młodych skierowanej przeciw starym. Natomiast wyraźnie dostrzegam pogłębianie się procesów swoistego dziedziczenia biedy i dziedziczenia przynależności do elity.

P. G.: Chciałbym zwrócić uwagę na pojawiające się ostatnio coraz częściej filmy - robione przez dorosłych — w których młodym ludziom przypada rola narratora osądzającego świat dorosłych. Narratora cynicznego, z przerażającą obojętnością obserwującego świat. Czy naprawdę jest to spojrzenie młodzieży? Czy może jednak jest tak, że to dorośli, widząc kryzys własnej dorosłości, kompromitację kultury, którą stworzyli, opowiadają swoje historie ustami młodych, bo chcą ich w ten sposób przeprosić za ułomność świata, pokazać, że także ją dostrzegają ? Czy to nie jest istotny sens np. „American beauty” lub „Magnolii”? Ale czy jednocześnie nie jest pewnym nadużyciem opowiadać te historie ustami młodych? Normalne, żywe nastolatki reagują inaczej — na przykład, kiedy ich rodzice się rozwodzą, po prostu płaczą .

poprzednia strona 1 2 3 4 5 6 7 następna strona

Wojciech Jędrzejewski OP

Krzysztof Koseła

Inka Słodkowska

Bez Ciebie nie przetrwa WIĘŹ! Jak możesz pomóc?