Czytelnia

Polecamy do czytania

Grzegorz Pac,Prorok w swojej ojczyźnie, WIĘŹ 2010 nr 10, (Ukraina. Przewodnik Krytyki Politycznej, z Jarosławem Hrycakiem rozmawia Iza Chruślińska).

Niemniej to właśnie możliwość przyjrzenia się z tokowi rozumowania Hrycaka-badacza dziejów jest niezwykłym atutem tej książki, dzięki któremu jest ona fascynującą lekturą dla każdego, niekoniecznie szczególnie zainteresowanego tematyką ukraińską, historyka, czy szerzej — humanisty. Hrycak odsłania tu bowiem swój warsztat badawczy, oparty na niezwykłej erudycji, a także przekonaniu, że w swojej pracy historyk patrzeć musi szeroko, nie ograniczając się do lektury prac dotyczących wąsko rozumianego tematu badawczego. Rzecz jednak nie tylko w doskonałej znajomości autorów piszących o historii Europy jako takiej, ale także w refleksji metodologicznej. Hrycak jest bowiem historykiem nowoczesnym, obeznanym ze współczesną refleksją historiograficzną, co nie znaczy bynajmniej, że bezrefleksyjnie podlegającym aktualnym modom, czego przykładem niech będzie krytyka zastosowania w stosunku do Ukrainy (i innych krajów dawnego bloku sowieckiego) jakże popularnej dziś teorii postkolonialnej.

Warto podkreślić jeszcze, że Hrycak jest naukowcem, który posiada rzadką, a nadal w Polsce niedocenianą, umiejętność popularyzacji. Niewątpliwie pomaga w tym forma wywiadu, przystępna także dla tych, których odstraszyłyby naukowe eseje i sprawnie przeprowadzająca nas przez meandry ukraińskiej przeszłości i współczesności. Czytelnikowi pomogą w tym z pewnością świetnie opracowane przypisy, choć odczuje niestety brak indeksu nazwisk. Mimo predyspozycji samego Hrycaka stworzenie tak przystępnego przewodnika po ukraińskich sprawach byłoby niemożliwe, gdyby nie prowadząca rozmowę Iza Chruślińska. Na kartach książki prezentuje ona połączenie dziennikarskiego profesjonalizmu z imponującą wprost znajomością tematu, co nie przeszkadza jej — co ważne — być rzecznikiem nas, czytelników, proszącym swego rozmówcę o wyjaśnianie, precyzowanie i podsumowywanie, tam, gdzie to tylko potrzebne.

Obok autorki wywiadu uznanie należy się także środowisku „Krytyki Politycznej”, które zdecydowało się na publikację książki, którą trudno umieścić w głównym nurcie idei, reprezentowanych przez nową lewicę. Hrycak w swej wizji historii kładzie bowiem nacisk na kwestie idei i świadomości (aby wspomnieć choćby dalekosiężne znaczenie, jakie przypisuje przynależności Ukrainy do świata wschodniego chrześcijaństwa), a także skupia się na problematyce takiej jak naród i jego budowanie, co trudno uznać za bliskie lewicowym tradycjom historiograficznym. Także jego — wyrażane niekiedy na marginesie — opinie na temat współczesności swego kraju, jak choćby ta, że modernizacja wymaga wytworzenia jasnej linii podziału: „zwolennicy silnej liberalizacji przeciw populistom posługującym się hasłami walki o prawa socjalne”, odmienne są od diagnoz, jakie w naszych rodzimych dyskusjach słyszymy z ust ludzi lewicy.

Analizując dyskurs intelektualny na Ukrainie Jarosław Hrycak narzeka, że większość jego uczestników — także on sam — ma poczucie, że o wiele bardziej obecni są za granicą niż w kraju. Widocznie nie jest łatwo być prorokiem we własnej ojczyźnie... A przy okazji: na zapowiadane przez „Krytykę Polityczną” tłumaczenie głośnej na Ukrainie książki Jarosława Hrycaka „Prorok u swojej witczyzni. Iwan Franko ta joho spilnota” czekamy niecierpliwie.

Grzegorz Pac

Grzegorz Pac — ur. 1982, doktorant w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Od września 2006 w redakcji WIĘZI. Publikował także w „Tygodniku Powszechnym”, „W drodze”, „Przeglądzie Historycznym”, „Mówią wieki”. Członek Zespołu Laboratorium WIĘZI. Mieszka w Warszawie.

poprzednia strona 1 2 3

Polecamy do czytania

Bez Ciebie nie przetrwa WIĘŹ! Jak możesz pomóc?