Czytelnia

Umysł Jan Paweł II miał bardzo sprawny do końca. Poprzez dr Wandę Półtawska udawało mi się kilka razy zadać Ojcu Świętemu pytania z zakresu historii czy filozofii. Na jedno z takich pytań — działo się to w połowie lat dziewięćdziesiątych — uzyskałem odpowiedź, która nie w pełni mnie satysfakcjonowała. Kilka lat później ponowiłem to pytanie w nieco zmienionej formie i wtedy pani Półtawska usłyszała: „powiedz panu doktorowi, że to jest to samo pytanie, które zadał przed laty, tylko teraz je odwrócił”. Cóż za pamięć! No i wspaniały humor! Miałem szczęście osobistego spotkania z Janem Pawłem II w Castel Gandolfo. Przygotowywałem się do tej chwili długo, próbowałem wymyślić coś takiego, żeby Papieża nie zanudzać sobą, a raczej rozweselić. Okazało się, że nie musiałem się trudzić, to sam Papież przywitał mnie żartem związanym z moim nazwiskiem: „Mnich i pod krawatem?”. Wtedy widziałem również jego ogromne zmęczenie po spotkaniach z pielgrzymami, a potem, jak kilkaset metrów podwożony jest do basenu, na którym przepływał podobno dwanaście okrążeń. Dwa razy dziennie po dwanaście okrążeń! To był dla mnie fenomen jako dla lekarza i dla człowieka.

Ciało jest ekspresją ducha i należy o nie dbać jako o obszar, który integruje się poprzez wymiar duchowy. Jan Paweł II robił to, pomimo różnych dolegliwości fizycznych. Robił to od czasu młodości — jako młody ksiądz podczas pobytu w Tyńcu nie tylko spędzał czas na medytacjach, ale biegał po tamtejszych skałkach. Narty, spacery, pływanie. Frossard w swojej książce pisze, że pierwszy kontakt z Janem Pawłem II to niezwykłe wrażenie szumu jego sutanny, bo tak zamaszyście chodził,... jakiś atletyzm. Pomimo zniszczenia ciała ten atletyzm pozostał — objawiał się w sile ducha.

Starość jako zadanie

- Aktywność Jana Pawła II na starość była zdumiewająca, powszechnie starość uważana jest jednak za czas spoczynku.

— Ma to uzasadnienie — starość to bowiem obszar „ciszy hormonalnej”. Człowiek przestaje być popędliwy, ma więcej dystansu do otaczającego go świata i samego siebie. Jest to jednak szczególny rodzaj spoczynku, ma on również swoją dynamikę i swoje zadania. Jeśli się ktoś starzeje prawidłowo, to rozwija się w nim „zmysł” mistyczny. Wchodzi też w stan, który nazwać można by chyba dziecięctwem Bożym. Dziecku dany jest niejako stan Chrystusowy, jednak my i świat je psujemy. Człowiek może jednak tamten stan odzyskać w końcowym etapie życia. Różnica polega na tym, że stary człowiek może mieć świadomość, że w nim, w jego słabości jest sam Chrystus. Zadaniem starego człowieka jest to przeświadczenie pielęgnować.

„Cisza hormonalna”, która zalega w organizmie starego człowieka, może być wielkim dobrodziejstwem dla młodych, którzy przeżywają „burzę hormonalną”. Bardzo młodzi ludzie łatwiej zazwyczaj porozumiewają się z dziadkami niż rodzicami, u których te hormony dalekie są jeszcze od spoczynku. Popędy, agresja, porywczość, emocjonalność młodych spotykają dystans i spokój dziadków. Osoby sędziwe mają tutaj niesłychanie ważną rolę do spełnienia — mogą wyciszać napięcia rodzinne, być mediatorami w dialogu międzypokoleniowym. Być tym, który ma czas — co w naszej pełnej pośpiechu rzeczywistości jest niezwykle cenne — który zachowuje właściwą hierarchię ważności spraw.