Czytelnia
Szarganie świętości, szarganie świeckości, Dyskutują: Jacek Hołówka, Paweł Lisicki, ks. Andrzej Luter, Jerzy Tomaszewski, WIĘŹ 2006 nr 6.
P. Lisicki: Kiedy w tygodniku „Nie” pisano o „prostackim wikarym z Niegowici”, wiadomo było, że chodzi o dezawuowanie osoby, a pewnie też urzędu. Gdyby natomiast ukazał się tekst uzasadniający twierdzenie, że Papież źle prowadził Kościół, z pewnością nie wywołałby oburzenia, a w każdym razie nie powinien był wywołać. Być może jest to kwestią obyczaju prowadzenia debaty. Przestrzeganie pewnych zasad nie musi oznaczać wymuszenia poprawności politycznej, lecz otwiera przestrzeń debaty. Nie powinno się mówić się, że jakaś grupa ludzka rozmnaża się jak szczury, cokolwiek byśmy o niej myśleli.
J. Tomaszewski: Powtórzyłbym za Władysławem Bartoszewskim: „warto być przyzwoitym”.
Ks. A. Luter: Niepokoi mnie zjawisko monopolu na prawdę. Są środowiska i grupy, które arbitralnie określają na przykład, co jest i co nie jest tolerancją. Podczas lektury bardzo ciekawej książki Sergiusza Kowalskiego „Język nienawiści” zastanowiło mnie to, że autor jako nietolerancyjne analizuje tylko i wyłącznie pisma skrajnie prawicowe, co oznacza, że nietolerancję dostrzega tylko po jednej stronie. Nie jest to rzetelny opis rzeczywistości. Kowalski nie analizuje nawet tak ewidentnego przypadku, jak „Nie”, nie mówiąc o wielu innych tytułach, którym język nienawiści nie jest obcy. Profesor Janusz Sławiński, analizując pewne teksty z „Nie”, zwracał uwagę na sposób konstruowania myśli: wystarczy zamiast słowa „ksiądz” wstawić „Żyd” i okazuje się, że mamy do czynienia z tą samą retoryką. Nie dostrzega się, że nietolerancja nie jest zarezerwowana dla jednej strony.
P. Lisicki: Byłbym ostrożny z używaniem pojęcia „język nienawiści”. Kiedy wypowiadam o kimś bardzo ostry czy negatywny sąd, nie musi to wcale wynikać z nienawiści. Mamy przecież prawo nie zgadzać z jakimiś przekonaniami i wyrażać wobec nich radykalny brak zgody. Nie oznacza to jednak, że mamy do czynienia z nienawiścią.
