Czytelnia

Oczywiście inna będzie sytuacja Juszczenki, jeżeli Sąd Konstytucyjny wyda pozytywne dlań orzeczenie. Nawet jednak w takim wypadku nie ma żadnych szans, by przeprowadzić wybory w maju, jak stanowił to prezydencki dekret. Niemniej prezydent, wzmocniony wyrokiem Sądu Konstytucyjnego, ma szanse — przynajmniej częściowo — przejąć inicjatywę polityczną, a z całą pewnością to on będzie miał decydujący głos w sprawie daty przedterminowych wyborów. Trzeba sobie jednak jasno powiedzieć, że dramat obecnej sytuacji na Ukrainie polega na tym, że przedterminowe wybory nie zmienią radykalnie poziomu poparcia społecznego dla poszczególnych sił politycznych, a w każdym razie niewiele na to wskazuje. A to z kolei oznacza jedno: obecny konflikt może przekształcić się w permanentny kryzys.

Euro, Europa i Euroazja

Źródła obecnego kryzysu tkwią na pewno w pochopnie przyjętych, złych rozwiązaniach prawnych (reforma konstytucyjna 2004 umożliwiła polityczne rozwiązanie ówczesnego konfliktu, jednak zanarchizowała ukraiński porządek konstytucyjny), ale są też kolejną odsłoną wielkiej ukraińskiej batalii o wybór geopolityczny tego kraju. Po pomarańczowej rewolucji ukraiński okręt wziął europejski kurs bardziej zdecydowanie niż kiedykolwiek wcześniej. Jak się okazało dla społeczeństwa ukraińskiego był to zwrot zbyt gwałtowny (pamiętajmy, że Ukraina posiada nie tylko mocną legitymację europejska, ale nie mniej mocną legitymację euroazjatycką). W efekcie przy następnym rozdaniu politycznym Ukraińcy dowartościowali przeciwników zbyt szybkiego marszu na Zachód. Obecny regres proeuropejskich wysiłków Ukrainy nie oznacza bynajmniej, że ukraiński okręt odpłynął bezpowrotnie w stronę Euroazji. Oznacza jedynie, że wybory geopolityczne tak wielkich i niejednorodnych wewnętrznie państwa jak Ukraina nie są ani proste, ani łatwe i by ich dokonać potrzebne są całe lata wytężonej pracy.

Trudno pisać teraz o Ukrainie nie wspominając o tym, że razem z Polską wygrała zmagania o organizację Mistrzostw Europy w piłce nożnej w 2012 roku. Z całą pewnością ten prestiżowy sukces przyczyni się do złagodzenia obecnego kryzysu, bo jak wiadomo kryzysy polityczne nie sprzyjają biznesowi, a to on będzie teraz nadawał ton temu, co się będzie działo na Ukrainie. Organizacja tego wielkiego przedsięwzięcia sportowego, ale również gospodarczego, może zapewnić Ukrainie awans cywilizacyjny, który ma szanse zmodernizować i zeuropeizować ten kraj, choć gwoli sprawiedliwości trzeba zauważyć, że modernizacja nie musi wiązać się z europeizacją. Jeden z najbardziej wpływowych publicystów znanego tygodnika kijowskiego „Dzerkało Tyżnia” Serhij Rachmanin napisał, że teraz czeka Ukrainę czwarta pięciolatka, którą Ukraina musi wykorzystać, bo kolejnej pięciolatki już nie będzie...

Bogumiła Berdychowska

¹ Poniższy tekst powstał 22 kwietnia 2006 r. i jest komentarzem do ówczesnej sytuacji na Ukrainie.