Czytelnia

Polacy - Ukraińcy

Bogumiła Berdychowska

Bogumiła Berdychowska

Ukraińcy a „Solidarność”

„Rewolucja Solidarności” — jak nazwał ją Timothy Garton Asha — podobnie jak wszystkie poprzednie przesilenia polityczne w Polsce Ludowej, zaowocowała ożywieniem także wśród mniejszości narodowych. Według Romana Drozda powstanie „Solidarności” i ożywienie polityczne społeczeństwa polskiego rzutowało także na postawy większości Ukraińców. Odnowę życia politycznego przyjęli jako nadzieję na poprawę swego położenia1. Ożywienie w środowisku polskich Ukraińców przebiegało jednocześnie na kilku poziomach.

Jedyną organizacją ukraińską w tym czasie było Ukraińskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne (UTSK). Organizacja ta, formalnie reprezentująca Ukraińców, w pełni podporządkowana była władzy. Na przykład III Plenum Zarządu tej organizacji, oceniając sytuację po wydarzeniach sierpniowych stwierdzało: Socjalistyczna odnowa [...] wymaga od nas wszystkich oddanej pracy, wysokiej dyscypliny, ofiarności i poświęcenia dla naszego państwa socjalistycznego. UTSK było, jest i nawet w najcięższych chwilach będzie z partią, z władzą ludową oraz z tymi siłami, którym są bliskie i drogie ideały socjalizmu [...] dzięki mądrej, pokojowej polityce i potędze Związku Radzieckiego, Polski Ludowej oraz innych krajów wspólnoty socjalistycznej możemy żyć w warunkach pokoju i przyjaźni2. Pomimo pełnego podporządkowania, a nawet serwilizmu wobec władz, pewne postulaty wobec rządzących zgłosił Zarząd Główny Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego (powołanie muzeum kultury ukraińskiej, czy stworzenie ośrodka, który zajmował by się obiektywnym badaniem polsko-ukraińskiej przeszłości). Znacznie szerszy wachlarz problemów przedstawiciele UTSK przedstawili na spotkaniu w dniach 16 i 22 października 1980 z zastępcą szefa wydziału administracyjnego KC PZPR Jerzym Klicą. Wśród tych postulatów znalazły się: podniesienie wynagrodzeń pracownikom etatowym UTSK, poprawa warunków lokalowych Towarzystwa, umożliwienie działalności zespołów folklorystycznych w skali ogólnokrajowej, udział UTSK w ochronie zabytków kultury ukraińskiej, popularyzację działalności UTSK w polskim środowisku, zwiększenie objętości „Kalendarza Ukraińskiego”, powołanie ukraińskiego teatru zawodowego3. Jak łatwo dostrzec, większość postulatów nie tyle dotyczyła sytuacji Ukraińców w Polsce, ile kondycji samego Towarzystwa, a pomimo to czas pokazał, iż żaden ze zgłaszanych wówczas postulatów nie został przez władze uwzględniony. Punktem szczytowym aktywności Zarządu Głównego UTSK w okresie, jak to wówczas określano, odnowy, było spotkanie kierownictwa Towarzystwa, bez wiedzy polskich władz, z ambasadorem radzieckim w Warszawie4. Bliższe szczegóły owego spotkania są nieznane, ale w jego efekcie ambasador miał zadeklarować pomoc Towarzystwu w realizacji jego niektórych zadań.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 następna strona

Polacy - Ukraińcy

Bogumiła Berdychowska

Bez Ciebie nie przetrwa WIĘŹ! Jak możesz pomóc?