Czytelnia

Ambona, czyli stół słowa Bożego, winna – zgodnie ze starożytną tradycją – być oddzielona od ołtarza. Przepisy dopuszczają tylko jedną ambonę, z której czyta się czytania biblijne, psalm responsoryjny, Ewangelię i orędzie wielkanocne oraz z której można głosić homilię i odmawiać wezwania modlitwy powszechnej. Krzesło dla kapłana, czyli miejsce przewodniczenia, ma znajdować się u szczytu prezbiterium i być zwrócone w stronę ludu. Zaleca się, aby tabernakulum, czyli miejsce przechowywania Najświętszego Sakramentu, było umieszczone w bocznej kaplicy odpowiedniej do prywatnej adoracji i modlitwy.

Posoborowe przepisy liturgiczne przywracają centralne miejsce ołtarzowi. Umieszczony w centralnej części kościoła jest on stołem, przy którym gromadzą się wierni, aby czynnie uczestniczyć w uobecniających się na nim misteriach zbawienia. W związku z tym w czasie trwania Mszy wszystkie akty czci są skierowane ku ołtarzowi.

Przywrócenie i dowartościowanie w liturgii słowa Bożego domagało się odkrycia na nowo znaczenia ambony jako stołu słowa Bożego. Słuszne są także zachęty, aby tabernakulum umieścić w specjalnie przygotowanej bocznej kaplicy. Podkreśla się w ten sposób jego znaczenie jako miejsca przechowywania Eucharystii i daje się możliwość adoracji Chrystusa eucharystycznego po zakończeniu Mszy. W ten sposób rozwiązuje się także dylemat, co jest ważniejsze w prezbiterium i komu należy oddawać cześć: ołtarzowi czy tabernakulum?

Uczestnictwo wiernych

Uczestnictwo wiernych winno być: czynne, pełne, świadome, łatwe, pobożne, owocne, zewnętrzne i wewnętrzne, odpowiadające wspólnocie, pełne zaangażowania i doskonalsze. W tym właśnie duchu Katechizm Kościoła Katolickiego stwierdza, że całe zgromadzenie celebruje liturgię (por. 1140). Czynności liturgiczne należą do całego Kościoła, który jest wspólnotą hierarchicznie uporządkowaną. Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego podkreśla, że każdy z uczestników zgromadzenia liturgicznego ma prawo i obowiązek wnieść wkład we wspólne uczestnictwo, w zależności od stopnia święceń i od spełnianej funkcji. Wszyscy zatem, tak słudzy liturgii, jak wierni, pełniąc swoje funkcje, mają czynić wszystko to i tylko to, co do nich należy, aby w ten sposób w samym porządku akcji liturgicznej ukazywał się Kościół ze swą strukturą różnych święceń i posług (por. nr 58).

Stosując praktycznie tę zasadę, Ogólne Wprowadzenie wyróżnia dwa rodzaje posług liturgicznych: zwyczajne, czyli wspólne wszystkim, i szczególne, czyli odmienne dla każdego. Spełnianie pierwszej posługi polega na słuchaniu słowa Bożego, składaniu ofiary, jednoczeniu się z Chrystusem i braćmi przy stole uczty i trwaniu w dziękczynieniu. Tym najważniejszym aktom uczestnictwa towarzyszą słowa i milczenie, gesty i postawy, modlitwy i aklamacje, wezwania i odpowiedzi, śpiewy i recytacje. Przez te działania wszystkich uczestników liturgii uobecnia się dialog Chrystusa z Kościołem.

Zakres posług szczególnych, czyli odmiennych dla każdego, określają sakrament święceń oraz przyjęte posługi i posiadane charyzmaty. Wśród tych posług należy wymienić: biskupa, prezbitera, diakona, akolitę, lektora, nadzwyczajnego szafarza komunii świętej, ceremoniarza, wszelkie posługi związane z porządkiem w liturgii i śpiewem liturgicznym.