Komentarze
blog ogólny
Forum Romanum
20 kwietnia 2011
Agata Skowron-NalborczykIslam, jakiego nie znamy
Poglądy wielu wyznawców islamu na demokrację czy wolność wyznania są podobne do europejskich. Tylko że my mówimy wyłącznie o islamie radykalnym – pisze w „Tygodniku Powszechnym” dr Agata Skowron-Nalborczyk, członkini Zespołu Laboratorium WIĘZI.
Opinie Ulila Abshara Abdalli nie są w świecie muzułmańskiej teologii i myśli filozoficznej zupełnie nowe. Już w VIII–X wieku rozprzestrzeniały się teorie mutazylitów, przedstawicieli szkoły teologii spekulatywnej, zwolenników racjonalnego podejścia do Koranu, którzy uważali, że człowiek jest wolny w swoich wyborach i ponosi odpowiedzialność za własne czyny. Ich idee zostały przejęte także przez szyizm. Bliżej naszych czasów Dżamal ad-Din al-Afghani (zm. 1897 r.) głosił potrzebę dostosowania islamu do zmieniającego się świata przez zgodną z wymogami czasu interpretację prawa muzułmańskiego. Te idee kontynuował jego uczeń, Muhammad Abduh (zm. 1905), wielki mufti Egiptu, który brał udział w reformowaniu tradycyjnego sądownictwa i szkolnictwa egipskiego. Głosił też prymat wolności człowieka. To najwybitniejszy przedstawiciel reformizmu muzułmańskiego.
W XX wieku pochodzący z Algierii Muhammad Arkoun (zm. 2010 r.) propagował podejście sekularystyczne i humanistyczne w badaniach nad islamem oraz jego podejściem do polityki i demokracji. W interpretacji Koranu korzystał z osiągnięć nauk historycznych i filozoficznych, czym spowodował swoisty przewrót. Egipcjanin Nasr Abu Zajd (zm. 2010 r.) również był zwolennikiem antropologicznej hermeneutyki koranicznej i używania w niej osiągnięć socjologii i literaturoznawstwa. Krytykował także wykorzystywanie religii do osiągania celów politycznych. Liberalni intelektualiści muzułmańscy zajmują się też reinterpretacją wielu pojęć teologii muzułmańskiej. Mahmoud Ayoub (ur. 1938), szyita, twierdził np., że prawdziwy dżihad ma za cel osiągnięcie harmonii między islamem (jako poddaniem się Bogu), wiarą i moralnym życiem, a współczesne podejście do apostazji jest wynikiem polityzacji tego problemu.
Nowoczesna interpretacja Koranu to nie tylko domena Arabów. Irańczyk, filozof religii Abdolkarim Soroush twierdzi, że należy odróżniać religię od wiedzy o religii i jej interpretacji powstałej w kontekście historycznym. Podkreśla wolność człowieka do odrzucenia religii. Udowadnia, że islam nie jest sprzeczny z demokracją, i uważa, że naruszenie demokracji następuje zawsze, gdy ktoś narzuca innemu swoją wiarę i przekonania lub karze za brak wiary. Innym przykładem jest urodzony w Pakistanie Fazlur Rahman (zm. 1988), który postulował kontekstualne podejście do tekstu koranicznego: aby dojść do jego uniwersalnego przesłania, należy uwzględnić historyczny kontekst objawienia.
Całość tekstu można przeczytać tutaj.
Komentarze:
Komentarze niepołączone z portalem Facebook
Komentarz pojawi się po zaakceptowaniu przez moderatora.
