Czytelnia

Ogromnie popularna książka Christophera Hitchensa God is not Great. How Religion Poisons Everything (w polskim przekładzie Bóg nie jest wielki. Jak religia wszystko zatruwa, wyd. Sonia Draga) ma zrzucić Boga z ołtarzy. Autor dowodzi, że to nie Bóg stworzył człowieka, lecz odwrotnie: człowiek — Boga. Wiele mówi o niszczycielskiej sile religii, pomija jednak milczeniem jej wartości. Gdy więc słyszę, że „religia wszystko zatruwa” — wiem, że to nieprawda. Choćby w dziedzinie sztuk pięknych: dewocyjne kłamstwo często rodzi kicz, istotnie — owoc zatruty fałszem, lecz uczucia religijne dały początek niezliczonej ilości arcydzieł architektury, malarstwa, muzyki, poezji.

Tego nie można nie widzieć, bo to coś znaczy. Nie tylko dla miłośników sztuki. W ogóle — dla ludzi.

Andrzej Osęka

Andrzej Osęka — ur. 1932. Krytyk sztuki i publicysta, związany m.in. z „Po prostu”, „Przeglądem Kulturalnym”, tygodnikiem „Kultura”, miesięcznikiem „Kultura Niezależna”, „Kulturą” paryską (jako Paweł Morga; nagroda im. Mieroszewskiego za rok 1986), „Gazetą Wyborczą”. Autor książek, m.in. Poddanie Arsenału, Mitologie artysty, Sztuka z dnia na dzień, Coś się kończy, coś się zaczyna, Jawa czy sen. Mieszka w Warszawie.

¹ Jest to polska, nieco zmieniona, wersja artykułu opublikowanego po niemiecku w roczniku Jahrbuch Polen 2009. Religion wydawanym przez Deutsches Polen-Institut w Darmstadt — www.deutsches-polen-institut.de (Harrasovitz Verlag, Wiesbaden 2009, str. 114-121).