Czytelnia

Nie udało się także dotrzeć do korespondencji z kierownictwem Episkopatu w sprawie zarówno głodówki, jak podejmowanych przez hierarchów interwencji na rzecz zwolnienia uwięzionych działaczy KOR. Jak wynika choćby z omówionych dokumentów, decyzja o uwięzieniu działaczy opozycji nie mogła być wyizolowana od zaostrzenia w innych dziedzinach polityki PRL, musiała także powodować usztywnienie polityki wyznaniowej i przyczynić się do pogorszenia stosunków między państwem a Kościołem. Decyzja o objęciu w lipcu 1977 r. amnestią ostatnich więzionych robotników i działaczy KOR²⁵ otwierała więc drogę do odprężenia w różnych dziedzinach, także w relacjach z Kościołem.

Andrzej Friszke

¹ Fragment większej całości poświęconej polityce wyznaniowej PRL w latach siedemdziesiątych. Cała praca ukaże się nakładem Instytutu Studiów Politycznych PAN.
² Zob. Paweł Sasanka, „Czerwiec 1976. Geneza, przebieg, konsekwencje”, Warszawa 2006; Andrzej Friszke, „Przystosowanie i opór. Studia z dziejów PRL”, Warszawa 2007, s. 231-255.
³ „Kościół katolicki o konstytucji (wybrane dokumenty z lat 1947-1991)”, oprac. Michał T. Staszewski, Warszawa 1991.
⁴ „Tajne dokumenty. Państwo-Kościół 1960-1980”, Londyn 1996, s. 422-428.
⁵ Zob. „Po czerwcu 76: Pouczenia dla Gierka”, „Rzeczpospolita. Plus-minus” 29-30 czerwca 1996
⁶ Por. Peter Raina, „Rozmowy z władzami PRL. Arcybiskup Dąbrowski w służbie narodu i Kościoła”, t. I, 1970-1981, Warszawa 1995, s. 259-286.
⁷ „Der Spiegel” nr 24 z 7 czerwca 1976, tłum. w AAN, UdSW 137/32, k. 188. Podobną tonację miał wywiad K. Kąkola dla „Il Messagero” 14 września 1976.
⁸ Zob. Antoni Dudek, Ryszard Gryz, „Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989)”, Kraków 2003, s.326.
⁹ „Ruch Oporu”, Paryż 1977, s. 142-150; AAN, UdSW 137/52. Serwis nasłuchu Polskiego Radia, audycja RWE 12 października 1976, z omówieniem odpowiedzi Prymasa Polski w „La Documentation Catholique”.
¹⁰ IPN BU 0639/33, k. 41-42. Informacja ze źródła „Jarosławski” z 1 września 1976.
¹¹ AAN, UdSW 137/1, k. 190. A. Sadownik, „Sprawozdanie za rok 1976”.
¹² O działaniach podejmowanych w tym względzie por. Marek Lasota, „Donos na Wojtyłę. Karol Wojtyła w teczkach bezpieki”, Kraków 2006.
¹³ AAN, UdSW 137/1, k. 192-196. Opracowanie bez tytułu datowane 28 grudnia 1976.
¹⁴ AAN, UdSW 137/1, k.183. Opracowanie E. Sztekkera z 29 grudnia 1976.
¹⁵ AAN, UdSW 130/3, k. 1. „Tezy”, oprac. J.Ś. z 6 grudnia 1976.
¹⁶ AAN, UdSW 137/1, k.176. Opracowanie Ireny Krutikowej — sprawozdanie za 1976 r.
¹⁷ AAN, UdSW 137/12, k. 116. Maszynopis z poprawkami K. Kąkola „Relacje między państwem a kościołem w okresie 1971-1977”.
¹⁸ AAN, UdSW 137/13, k. 45, 39-40, 30-33. Notatki KK[ąkola] z przebiegu rozmów 23, 24, 25, 27 maja 1977.
¹⁹ AAN, UdSW 137/13, k. 28-29. Zapis rozmowy Poggi-Czyrek 27 maja 1977.
²⁰ AAN UdSW 137/9, k. 259-265. „Uwagi o rozmowach z abpem Poggim w maju i czerwcu 1977 r.” sporządzone w Urzędzie do Spraw Wyznań.
²¹ Kazimierz Szablewski był wówczas przewodniczącym Zespołu do Spraw Stałych Kontaktów Roboczych Rządu PRL ze Stolicą Apostolską w randze ministra pełnomocnego. Szablewski miał siedzibę w ambasadzie PRL w Rzymie. Abp Agostino Casaroli był sekretarzem Rady do Spraw Publicznych Kościoła.
²² AAN, KC PZPR XIA/567, k. 4-8. „Szyfrogram” K. Szablewskiego do S. Kani i E. Wojtaszka z 12 lipca 1977, z kopiami dla Gierka i Babiucha.
²³ AAN, UdSW 127/133, k. 118-120. „Notatka dot. celowości kontynuowania ” z 11 czerwca 1977.
²⁴ AAN, UdSW 127/258, k. 239
²⁵ Zob. „Rozmowy na Zawracie. Taktyka walki z opozycją demokratyczną październik 1976-grudzień 1980”, oprac. Andrzej Friszke, Marcin Zaremba, Warszawa 2008.