Czytelnia
Józef Augustyn SJ, Dojrzewanie do ojcostwa, WIĘŹ 1996 nr 6.
Niezmiernie ważnym rysem wychowania siebie do dojrzałego ojcostwa jest zdobywanie coraz większej wewnętrznej wolności. Wolność jest bowiem istotnym rysem męskości. Mężczyzna – mąż i ojciec – potrzebuje wewnętrznej wolności, aby mógł wejść w sposób spontaniczny i głęboki w intymną relację emocjonalną zarówno ze swoją żoną, jak i z dziećmi. Wielu mężczyzn żyjących w małżeństwie i rodzinie unika głębszych relacji z żoną i dziećmi, z obawy przed utratą wolności. Wolność mężczyzny wyraża się w zachowaniu „słusznego dystansu” wobec rzeczywistości oraz w możliwości dokonania świadomego i wolnego wyboru.
Wolność zewnętrzna (wobec osób i rzeczy) zakłada zdobycie najpierw wolności wewnętrznej: wolności wobec własnych odczuć, pragnień i dążeń. Zniewolenie zewnętrzne posiada zwykle swoje źródło w zniewoleniu wewnętrznym. Stąd też ważnym elementem przygotowania do dojrzałego ojcostwa jest zdobywanie wolności wobec własnych potrzeb emocjonalnych (ciepła, serdeczności), wobec męskich ambicji, tendencji do zniechęcania się, smutku, depresji, wolności wobec odczuć gniewu czy agresji, wolności wobec potrzeby dominacji, rywalizacji, wolności wobec własnych potrzeb seksualnych. To właśnie doświadczenie własnej wolności wewnętrznej i zewnętrznej daje mężczyźnie tak ważne dla niego poczucie własnej wartości, godności i dobrze rozumianej siły. Doświadczenie wolności jest także fundamentem tożsamości ludzkiej – jako mężczyzny.
Istotne znaczenie w przygotowaniu do dojrzałego ojcostwa i macierzyństwa ma również dobre przeżycie okresu narzeczeńskiego. Nierzadko młodzi ludzie zaprzepaszczają szansę na udane życie rodzinne, w tym także udane ojcostwo i macierzyństwo, z powodu braku poważnego zaangażowania w przygotowanie się do małżeństwa. Fascynacja emocjonalna, z którą w sposób naturalny łączy się także fascynacja seksualna, nie wystarcza do zbudowania trwałej więzi z żoną i dziećmi. Konieczna jest także stopniowo zdobywana dojrzałość emocjonalna i duchowa, do której przyszli małżonkowie i rodzice winni się wzajemnie wychowywać. Dojrzałość ta staje się źródłem odpowiedzialności, bezinteresowności i ofiarności zarówno wobec współmałżonki(a), jak też wobec własnych dzieci.
Zakochanie – fascynacja miłością jest wielkim darem Boga i źródłem niezwykłym ludzkiej energii. Młodzi ludzie winni korzystać z niej, aby podejmować trud przemiany siebie, trud dojrzewania emocjonalnego i duchowego. Fundamentem szczęśliwego małżeństwa, ojcostwa i macierzyństwa jest zawsze osobista przemiana każdego z partnerów połączona ze wzajemnym poznaniem siebie i zaakceptowaniem się. Proces ten zakłada jednak gotowość umierania dla siebie – dla swoich potrzeb i swoich pragnień. Prawdziwa miłość wymaga trudu wychodzenia z siebie, otwierania się na drugiego, w tym także otwierania się na Boga.
Doświadczenie Boga jako ojca
Doświadczenia ojcostwa zarówno w wymiarze naturalnym, jak i duchowym domaga się przede wszystkim odwołania się do ostatecznego Źródła naszego istnienia – do Boga jako Ojca. Odkrywanie prawdziwego – ojcowskiego obrazu Boga staje się dla nas najgłębszym fundamentem, na którym może być budowane świadome i dojrzałe ojcostwo naturalne.