Czytelnia

Dialog chrześcijańsko-muzułmański

Marek Dziekan, Jedna Księga, wiele wspólnot, WIĘŹ 2003 nr 3.

Sunnizm także już w VIII wieku nabrał w jakimś sensie charakteru policentrycznego — zaczęły kształtować się poszczególne szkoły prawa muzułmańskiego: hanaficka, szafiicka, malikicka i hanbalicka (to szkoły najszerzej zaakceptowane, ale oprócz nich istniało i istnieje po dziś dzień dużo więcej wykładni szariatu, czyli prawa islamu). Faktem pozostaje, że rzeczywiste różnice pomiędzy szkołami na tyle są niewielkie, że nazywanie ich „odłamami” islamu sunnickiego jest nieuzasadnione, ale z drugiej strony na przykład po dziś dzień modlitwę (salat) należy odprawiać od początku do końca wedle jednego rytu, a pomieszanie zasad sprawia, że modlitwa jest nieważna i trzeba ją rozpoczynać od nowa.

Po upadku kalifatu bagdadzkiego w 1258 r. prawo do przewodzenia całej wspólnocie przypisywali sobie rozmaici władcy, ale żaden z nich nie miał w rzeczywistości autorytetu wykraczającego poza niewielki zazwyczaj obszar bezpośredniego panowania. Dopiero wiek XVI zmienił sytuację — pojawiło się silne i ogromne terytorialnie sunnickie państwo Turków osmańskich pod przywództwem sułtana, spełniającego także funkcję kalifa, przywódcy wiernych (amir al-muminin). Znów można było mówić o przywódcy ummy, ale niemal równolegle z powstaniem potęgi osmańskiej w Iranie nowa dynastia Safawidów ogłosiła szyizm jako religię państwową. W ten sposób szyici, którzy od niemal tysiąca lat walczyli o swoje polityczne znaczenie, mogli identyfikować się z konkretnym centrum politycznym. Identyfikacja ta w rzeczywistości ograniczała się do szyitów irańskich, a nie tylko tam istniały i istnieją ugrupowania szyickie. Tak czy inaczej, można mówić już wyraźnie o istnieniu dwóch centrów islamu, mających silne oparcie instytucjonalne, które od tej pory walczyły o hegemonię na Bliskim Wschodzie. Echa tej rywalizacji słyszalne są aż do dnia dzisiejszego.

poprzednia strona 1 2 3 4 5 6 7 8 następna strona

Dialog chrześcijańsko-muzułmański

Bez Ciebie nie przetrwa WIĘŹ! Jak możesz pomóc?