Czytelnia

Jerzy Sosnowski

Jerzy Sosnowski, Język w potrzasku, WIĘŹ 2005 nr 12.

Może to oznaczać, w najlepszym razie, rozwarstwianie się społeczeństwa na podobieństwo sytuacji, która miała miejsce w Średniowieczu: wówczas również masy mówiły, i to najdosłowniej, innym językiem niż ten, który panował na uniwersytetach, w klasztorach, na dworach.

Pisząc o współczesnej polszczyźnie można łatwo wpaść w ton jeremiady, co być może i mnie się przytrafiło. Prawdopodobnie jednak znajdujemy się w takim punkcie historii, że naiwnością jest oczekiwanie, by świat — ludzki świat — nas nie zaskakiwał. Wtargnięcie nowości technicznych zarówno w życie społeczne, jak w biologiczne życie poszczególnych jednostek-organizmów; lawinowy przyrost atakujących nas informacji, w tym przyrost wiedzy, którą należałoby posiąść, by rozumieć coś więcej niż swoją wąską specjalizację; co za tym idzie — kryzys szkolnictwa; oczywisty kryzys dotychczasowych modeli zarządzania państwem i gospodarką; wreszcie, last but not least, wynikające z tego wszystkiego wątpliwości, jakie znaczenie dla kolejnych pokoleń będzie miała tradycja w jej znanym nam jeszcze dziś kształcie — to tylko najbardziej pobieżne wyliczenie zjawisk, które, wpływając na siebie wzajemnie, potęgują się i sumują w prawdziwy szok teraźniejszości. Język, narzędzie porozumienia, nie może w tych okolicznościach pozostawać oazą spokoju, ale odbija wiernie rozchwianie naszych jednostkowych świadomości i rozwarstwienie wspólnot. Nie ma, jak mi się wydaje, osobnej choroby czy chorób języka; jest choroba naszego świata, w której można — optymistycznie — widzieć przejaw zbiorowej „dezintegracji pozytywnej” lub — pesymistycznie — katastrofę kultury, w której nas wychowano.

Obawiam się, że oba te ujęcia są prawdziwe.

Jerzy Sosnowski

Jerzy Sosnowski — ur. 1962. Pisarz i publicysta, dziennikarz Programu III PR. Autor kilku książek, m.in. powieści „Apokryf Agłai” (2001) i „Prąd zatokowy” (2003), zbiorów opowiadań „Wielościan” (2001) i „Linia nocna”(2002) oraz tomu esejów „Ach” (2005). Od marca 2005 stały felietonista „Więzi”. Mieszka w Warszawie.

poprzednia strona 1 2 3 4 5 6

Jerzy Sosnowski

Bez Ciebie nie przetrwa WIĘŹ! Jak możesz pomóc?