Czytelnia

Polecamy do czytania

Marcin Cielecki, Wieszcz i jego Mistrz, WIĘŹ 2010 nr 11-12, (György Spiró, Mesjasze).

Mesjasze nie są jedynie próbą nakreślenia — z zapierającym nieraz dech rozmachem — fascynujących dziejów Wielkiej Emigracji oraz towiańczyków (opisy życia codziennego, ulic i straganów w Jerozolimie i Konstantynopolu!). Powieść Spiró obrazuje bezpardonową walkę o rząd dusz. Walkę przerażającą, zwłaszcza dla nas, bo mówimy wszak o naszych bohaterach narodowych. Losy głównej postaci budzą nie mniejszą dezorientację. Towarzysząc Ramowi w misji nawracania kolejnych przyczółków starych wiar, widzimy jednocześnie, jak powstają nowe. Bohater dyskutuje z Karolem Marksem, odżegnuje się od proletariackiego zbiorczego mesjasza, gardzi kapitałem, choć sam był biedakiem, który na koniec zostaje bogaczem. Żadnej instrukcji, brak reguły życia, milczenie zamiast wyjaśnienia. Domniemani przywódcy zawiedli, nie sprawdziła się też wiara — zarówno tradycyjne religie, jak i nowe wyznania (a może się mylę, Ram przecież w coś wierzy — tylko w co/komu?). Czy odpowiedzią może być zdanie: „Na próżno Bóg leży w gruzach, skoro nadal się przeciwko niemu buntujemy, i z owych gruzów wznosimy sobie w duszy obraz idealny”? Mesjasze to powieść nieoczekiwanie bardzo współczesna, w opisie dziewiętnastego wieku żegnająca bardziej czasy zimnej wojny niż belle epoque. Skojarzenia nasuwają się same: brak suwerenności państw, palące kwestie narodowe, zapomniana Europa Środkowa, wiecznie bulgoczący kocioł bałkański — wszystko przewiązane palącym ściegiem żydowskiej tożsamości. A w tym pojedynczy człowiek, miotający się ze skrajności w skrajność. Niezwykle prawdziwy, jakby z dzisiejszego portretu pamięciowego.

W trakcie lektury nie mogłem pozbyć się jednej uporczywej myśli: jak Mesjaszów będą czytali moi rówieśnicy, polscy londyńczycy?

Marcin Cielecki

Marcin Cielecki — ur. 1979. Poeta, autor zbiorów wierszy Węsząc za... (1996), Czas przycinania winnic (2002) i Ostatnie Królestwo (2010). Publikował na łamach „Twórczości”, „Znaku”, WIĘZI, „W drodze”. Mieszka w Olsztynie z żoną i synem.

poprzednia strona 1 2 3

Polecamy do czytania

Bez Ciebie nie przetrwa WIĘŹ! Jak możesz pomóc?