Czytelnia

Istotną kwestią do rozwiązania pozostaje także problem struktury parafialnej, która jest chyba zbytnio skoncentrowana na wymiarze terytorialnym. Konieczne jest podjęcie działań, które będą szły w kierunku przekształcenia parafii-terytorium w parafię-wspólnotę. Nie ulega wątpliwości, że jest to problem bardzo skomplikowany. Trzeba odpowiedzieć na pytania, czy każda parafia realizuje i czy w ogóle jest w stanie realizować wszystkie zadania spoczywające na parafii. Myślę tutaj chociażby o jednoosobowych parafiach wiejskich, które z racji zupełnie obiektywnych nie mogą rozbudować propozycji duszpasterskiej (pastoralnej i misyjnej), poprzestają więc na tym, co konieczne. Do rozwiązania pozostaje kwestia, czy lepiej tworzyć coraz mniejsze parafie, tak by wzmacniać geograficzną bliskość wiernych i duszpasterza, czy też tworzyć parafie większe z silnym ośrodkiem, którego potencjał i oferta będzie duża i zróżnicowana. Podobnie trzeba by rozważyć duszpasterstwo w wielkich miastach, gdzie można by wprowadzać parafie specjalizujące się w pewnych formach duszpastersko-liturgicznych, jak np. Msza trydencka. Czy każda parafia musi robić „wszystko”? I czy wszystkie parafie są do tego zdolne?¹⁶

Kościół społeczny

„Przyszły Kościół będzie Kościołem pomagającym żyć” – pisze ks. Adam Kalbarczyk. Za Zulehnerem używa on pojęcia „Kościół polityczny”, ale w Polsce – przy rosnącej niechęci do polityki i przy wielu przykładach złego upolitycznienia Kościoła – lepiej chyba mówić o „Kościele społecznym”.

Wydaje się, że problem Kościoła zaangażowanego społecznie należy do najtrudniejszych, i to nie tylko w perspektywie realizacji duszpasterskiej, ale także w sferze teoretycznej refleksji teologicznej. Chodzi tutaj o istniejące napięcie między doczesnością a wiecznością, między tym a tamtym życiem, między szczęściem doczesnym a wiecznym. Czy człowiek wierzący ma prawo do szczęścia już tutaj na ziemi? Czy musi to być jedynie „łez padół”? Na te pytania teologia i praktyka Kościoła musi odpowiedzieć oczywiście w perspektywie szczęścia wiecznego będącego celem życia w optyce zbawczej. Raz jeszcze zacytuję ks. Grzegorza Strzelczyka:

Jakkolwiek brutalnie by to miało zabrzmieć, kluczowa kwestia dotyczy tego, czy zbawienie coś zmienia na lepsze we mnie, w mojej codzienności i w świecie, w którym przyszło mi żyć; jeśli nie – nie warto nim sobie zaprzątać głowy. […] wiarę w to, że Chrystus jest dawcą zbawienia, trzeba opowiedzieć tak, by słuchacz zrozumiał, że idzie rzeczywiście o jego życie, o najgłębsze, najbardziej niepokojące pytania, jakie sobie stawia (albo przed którymi z lękiem ucieka). Że chodzi przede wszystkim o jakość życia już tu, na ziemi, pomiędzy kołyską a grobem, pracą a odpoczynkiem, miłością i tęsknotą za nią… Że chodzi zwyczajnie: o szczęście. O szczęśliwe życie już tu, teraz, dzisiaj¹⁷.

O Królestwie Bożym tutaj na ziemi i „perwersyjnym końcu” mrzonek o jego budowaniu pisał Benedykt XVI w encyklice Spe salvi. Na pewno nie chodzi o to, by biblijną nadzieję królestwa Bożego zastąpić nadzieją na królestwo ludzkie, nadzieją na lepszy świat, który miałby być prawdziwym „królestwem Bożym” (p. 30). Nie znaczy to jednak, iż Bóg nie angażuje się w sprawy ludzkie. „Jego królestwo to nie wyimaginowane zaświaty, umiejscowione w przyszłości, która nigdy nie nadejdzie; Jego królestwo jest obecne tam, gdzie On jest kochany i dokąd Jego miłość dociera” (p. 31) – pisze papież. W swej istocie więc społeczne zaangażowanie Kościoła nie jest troską o „lepsze jutro”, które nigdy nie nadejdzie, ale jest zwiastowaniem Królestwa Bożego, które już nadchodzi.