Czytelnia

Polacy - Niemcy

Kamil Markiewicz

Na tropach Niemca

Piotr Semka „Obrazki z wystawy”, FRONDA, Warszawa 2007, s. 194.

Jak wyglądały elekcje cesarzy niemieckich? Co przyspieszyło śmierć Marcina Lutra? Jak przebiegała bitwa pod Lützen w czasie wojny trzydziestoletniej? Który z władców Rzeszy był pierwszą gwiazdą mediów?

Nie są to oczywiście najważniejsze pytania, na jakie w książce „Obrazki z wystawy” odpowiada Piotr Semka, jednak podobnych barwnych informacji znajdziemy w zbiorze esejów znanego publicysty więcej. Już to pozwala się domyślić, że pozycja ta nie powstała z myślą o niemcoznawcach lub osobach zainteresowanych pogłębioną analizą stosunków polsko-niemieckich, lecz przede wszystkim o czytelnikach, mających na ten temat wiedzę raczej pobieżną. Nie oznacza to jednak, że lektura „Obrazków...” nie może być ciekawa i dla tych pierwszych. Autor bowiem opisuje nie tylko tytułowe, poświęcone historii Niemiec wystawy, lecz podejmuje również próbę ukazania spojrzenia Niemców na własną historię.

Publicysta „Rzeczpospolitej” musiał spędzić w podróży wiele godzin – odwiedził wszak kilkanaście wystaw, poświęconych postaciom i wydarzeniom z okresu od początków istnienia państwa niemieckiego aż po II wojnę światową, jakie zorganizowano w Niemczech (a także poza ich granicami) po 2000 r. Niektóre spośród tekstów stanowią zmodyfikowaną wersję artykułów Semki w „Rzeczpospolitej” i „Wprost”.

Autor „Obrazków...” ma do opowiedzenia polskiemu czytelnikowi wiele ciekawych faktów. Chodzi, rzecz jasna, nie tylko o przytoczone wyżej „zagadki”, ale przede wszystkim o informacje dotyczące ważnych wydarzeń i procesów historycznych, kształtujących dzieje Niemiec, a często także wpływających na los krajów sąsiednich, w tym i Polski. Nie brak w „Obrazkach...” akcentów teoretycznie dobrze znanych pokoleniu czasów PRL – w podręcznikach szkolnych poczesne miejsce zajmowały przecież historie konfliktów z żywiołem niemieckim – lecz dziś bardzo często zapominanych. Bo któż jeszcze wie, kim był Józef Lompa lub który z władców niemieckich za czasów Mieszka I usiłował powstrzymywać swych margrabiów przed najazdami na Polskę?

Interesująco przedstawiają się rozważania autora na temat roli, jaką w dziejach Niemiec odegrała religia i Kościoły. Obejrzane wystawy skłaniają go do stwierdzenia, że z nieufnością należy spoglądać na utrwalony częściowo w podręcznikach szkolnych stereotyp „złego” katolicyzmu i „dobrego” protestantyzmu. Semka przywołuje Nietzschego – myśliciela skądinąd chrześcijaństwu niechętnego – którego zdaniem rewolucja religijna Lutra ostatecznie zakończyła w Niemczech okres rozkwitu inspirującej się humanizmem kultury, wpędzając kraj w długotrwały okres niszczycielskich sporów i wojen religijnych. Co więcej, decyzja reformatora z Wittenbergi o powierzeniu świeckim władcom zwierzchnictwa nad nowo powstałymi wspólnotami religijnymi poskutkowała – zdaniem publicysty –wykorzystaniem Kościołów w służbie, często cynicznej, polityki rządzących. Autor książki powołuje się tu na sytuację w okresie po zjednoczeniu Niemiec w 1871 r. oraz na częściowe ujednolicanie na siłę Kościołów ewangelickich w okresie III Rzeszy.

1 2 3 4 następna strona

Polacy - Niemcy

Bez Ciebie nie przetrwa WIĘŹ! Jak możesz pomóc?