Czytelnia

Życiorys siostry Kane – powiedzmy na marginesie – jest dość typowy dla zakonnic tego pokolenia. Wzrastała w licznej rodzinie w ubogiej dzielnicy Nowego Jorku. W 1955 roku wstąpiła do Siόstr Miłosierdzia – zgromadzenia założonego w Irlandii przez Matkę Catherine McAuley z myślą o służeniu najbiedniejszym, szczegόlnie kobietom. W wieku 27 lat energiczna s. Kane zarządzała całym szpitalem. W 1979 została wybrana na przewodniczącą krajowej organizacji reprezentującej zakonnice – Leadership Conference of Women Religious. Witając Papieża na amerykańskiej ziemi, s. Kane zapewniła też o wierności, szczerości i otwartości na Boga i Kościόł oraz solidarności z Papieżem wzywającym do poczucia odpowiedzialności za ludzi żyjących w niedostatku. Jej wypowiedź wzbudziła niezwykle silne reakcje – od gratulacji po inwektywy.

Trzeba w tym wszystkim pamiętać o zrόżnicowaniu wśrόd amerykańskich katolikόw, nie wyłączając zakonnic. Według niektόrych posoborowe zmiany posunęły się za daleko, według innych są niedostateczne. Powstała w 1956 roku Konferencja Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych na początku lat siedemdziesiątych wyłoniła z siebie wspomnianą Leadership Conference of Women Religious, gromadzącą większość amerykańskich zakonnic (dzisiaj reperezentuje 76 tys. siόstr z 370 zgromadzeń). W statucie podkreśla ona nacisk na szerzenie wiary, ewangeliczną sprawiedliwość i związany z wiarą wymiar kobiecości. Innymi słowy: chrześcijański feminizm, prawa człowieka i szacunek dla środowiska. Ich zadaniem nie jest obrona ortodoksji za wszelką cenę, ale misja profetyczna. „Nie zawsze nam to dobrze wychodziło – mόwi siostra działaczka Leadership – ale ciągle prόbujemy”.

Pozostała, znacznie mniejsza grupa zakonnic utworzyła Consortium Perfectae Caritatis, o założeniach tracjonalistycznych. Ponieważ Watykanowi podlega tylko jedna taka organizacja krajowa i jest nią właśnie Leadership, dla Consortium zrobiono wyjątek. Ówczesny waszyngtoński kardynał stał się łącznikiem między Rzymem a siostrami. Jako że ze względu na rόżnice w poglądach nie było możliwe pogodzenie obu skrzydeł w jednej organizacji, w 1995 roku z inicjatywy mediatora powstała Rada Wyższych Przełożonych Zgromadzeń Żeńskich, reprezentująca Perfectae Caritatis i inne tradycjonalistyczne zgromadzenia (ok. 10% wszystkich siόstr). W ostatnich latach stosunki między obiema grupami poprawiły się, istnieje zgoda, że muszą wspόłistnieć mimo rόżnic. Bardziej tradycyjne zgromadzenia przyciągają mniej więcej 50% wszystkich kandydatek do stanu zakonnego, z biegiem lat proporcje obu organizacji mogą się więc wyrόwnać.

W awangardzie?

Amerykańskich zakonnic jest obecnie znacznie mniej niż dawniej, nie zniknęły jednak z pola widzenia. S. Nancy Sylvester ze Zgromadzenia Niepokalanego Serca od ponad trzydziestu lat działa w organizacji Network, szczegόlnie zainteresowanej problemami sprawiedliwości społecznej. Nazywa się ją jedynym katolickim lobby do spraw społecznych. Network założyła zresztą także zakonnica, s. Carol Coston, dominikanka, ktόrą w 2001 Bill Clinton uhonorował medalem za postawę obywatelską.

W Polsce WAM w 2002 roku wydało pracę „Pismo święte, psychologia i komunikacja międzyludzka” franciszkanki Fran Ferder, doktor psychologii. Jej książki z dziedziny chrześcijańskiego podejścia do płciowości nie podobają się jednak pewnym kręgom za zbyt liberalne podejście.