Czytelnia

Ksiądz

Tak, to emocjonalnie mocne kino. Mocno przeżyłem metanoję Lorny, która zrozumiała, że człowiek istnieje najpierw dla innych, a dopiero potem dla siebie. Bracia Dardenne zrobili film o cudzie nawrócenia w świecie, który odrzucił Boga. Okazuje się jednak, że nie da się Go do końca wyrzucić z wnętrza człowieka — w każdym tli się ta iskierka Dobra, które może ostatecznie rozbłysnąć. Tak, jak w przypadku Lorny. A zacytowane przez Ciebie słowa twórców filmu o winie i poczuciu człowieczeństwa są w swojej wymowie bardzo chrześcijańskie, bo — paradoksalnie — największy dar, jakim możemy obdarować Boga są nasze winy. Ich bezwarunkowe wyznanie, a w konsekwencji nawrócenie.

Kobieta

Największy dar, jakim możemy obdarować Boga są nasze winy Mocne słowa, Andrzeju, dziękuję Ci za nie.

W Milczeniu Lorny nie ma ani słowa o Bogu, masz jednak rację, że w tym świecie bez Boga, Bóg jest obecny. To „przebudzenie” Lorny wydaje się odblaskiem właśnie Jego obrazu w człowieku. Jest to wszakże bardzo nieoczywiste i nie wprost. I jestem wdzięczna twórcom Milczenia Lorny, że w taki sposób każą swoim bohaterom odnajdować swoje człowieczeństwo, a nam — widzom — odnajdować więź z nimi. Dzieje się tak również dlatego, że twórcy traktują swoich bohaterów z dystansem, żeby nie powiedzieć oschle. Lorna, która początkowo z pogardą odnosi się do Claudyego, nie wzbudza sympatii. Sam Claudy też nie, a przecież to właśnie on — i tylko on — ten ludzki śmieć, jak nazwie go szef mafii, traktuje Lornę jak osobę, a nie jedynie cenny produkt na sprzedaż.

Mur irytacji i obrzydzenia, jakim kobieta odgradzała się od „urzędowego” męża — być może podświadomie — miał jej pomóc potraktować go właśnie w taki sposób — jako produkt, umożliwiający osiągnięcie celu. Kiedy ten mur kruszeje, Lorna powoli zaczyna dostrzegać w Claudym osobę i coraz mocniej narasta w niej sprzeciw wobec jednej z reguł gry, w której bierze udział. „Utylizacja śmiecia” — bo tak zamierza potraktować Claudyego szef Lorny — staje się dla niej nie do przyjęcia. Zaryzykuje więc wiele, a właściwie wszystko, żeby temu przeciwdziałać. I będzie musiała zapłacić samą sobą — w dosłownym znaczeniu tego słowa. Taki rachunek wystawi jej szef mafii, ale też i ona wystawi go samej sobie. I zadziała tu logika Ewangelii — bliskość ofiarowana obcemu, pozwoli odnaleźć bliskość z samym sobą.

Katarzyna Jabłońska, ks. Andrzej Luter

Obywatel Milk — scen.: Dustin Lance Black, reż.: Gus Van Sant, zdj.: Harris Savides, muz.: Danny Elfman, występ.: Sean Penn (Harvey Milk), Emile Hirsch (Cleve Jones), Josh Brolin (Dan White), Diego Luna (Jack Lira), James Franco (Scott Smith) i inni, USA 2008, 128 min, dystrybucja: Best Film.

Milczenie Lorny — scen. i reż.: Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne, zdj.: Alain Marcoen, montaż: Marie-Helene Dozo, występ.: Arta Dobroshi (Lorna), Jeremie Renier (Claudy Moreau), Morgan Marinne (Spirou), Alban Ukaj (Sokol) i inni, Włochy, Niemcy, Francja, Belgia 2008, 105 min, dystrybucja: Vivarto.