Czytelnia
Rafał Boguszewski, Polak - na zawsze katolik?
Pomimo licznych niekonsekwencji i sprzeczności wynikających z deklaracji Polaków w zakresie swojej religijności oraz uznawanej i realizowanej moralności, ostatnie dwudziestolecie − jak wynika z badań − nie przyniosło wyraźnych i jednoznacznych symptomów sekularyzacji i laicyzacji polskiego społeczeństwa. W ostatnim czasie w niektórych aspektach można wręcz obserwować nieznaczny wzrost restrykcjonizmu moralnego oraz nieco większe niż zwykle przywiązanie do Kościoła. Są to jednak często pomiary jednorazowe, trudno więc mówić o jakichś trendach w tej dziedzinie.
Rafał Boguszewski
Rafał Boguszewski – ur. 1980. Socjolog, absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, doktorant w dziedzinie socjologii moralności na KUL. Od 2005 roku pracownik Centrum Badania Opinii Społecznej na stanowisku badacz-analityk. Autor ponad 80 komunikatów z badań oraz szerszych raportów badawczych. Publikował w Religia i religijność w warunkach globalizacji (red. M. Libiszowska), Central European Science Review, Polish Public Opinion (wyd. CBOS), Opinie i diagnozy (wyd. CBOS). Zainteresowania naukowe: socjologia religii, socjologia moralności, socjologia rodziny. Mieszka w Warszawie.1 Artykuł jest zmodyfikowaną i uzupełnioną o aktualne dane wersją referatu wygłoszonego podczas Zjazdu Sekcji Socjologii Religii Polskiego Towarzystwa Socjologicznego w Sandomierzu w 2006 roku pt.: „«Polak-katolik» – casus polskiej religijności w warunkach globalizacji na podstawie badań empirycznych CBOS”.
2 Por. B. Wciórka, Więzi Polaków z Janem Pawłem II, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2006.
3 Por. B. Roguska, Zmiany w wizerunku Polaka i Europejczyka po trzech latach członkostwa Polski w UE, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2007.
4 Por. B. Roguska, Bilans czterech lat integracji Polski z Unią Europejską, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2008.
5 Por. B. Wciórka, Więzi Polaków..., dz. cyt.
6 Tamże.
7 Tamże.
8 Por. R. Boguszewski, Znaczenie religii w życiu Polaków, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2006.
9 Punktem odniesienia były dane uzyskane w badaniu zrealizowanym przez CBOS w 1998 roku na zlecenie UW i UJ, w ramach międzynarodowego projektu badawczego RAMP (Religious and Moral Pluralism). Wyniki opublikowano w: I. Borowik, T. Doktór, Pluralizm religijny i moralny w Polsce, Kraków 2001.
10 Badanie NORPOL, zrealizowane przez CBOS w dniach 14-26 kwietnia 2005 r. (do użytku wewnętrznego).
11 Badanie w ramach międzynarodowego projektu badawczego RAMP, dz. cyt.
12 Por. B. Wciórka, Co łączy Polaków z parafią?, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2005.
13 Por. B. Roguska, B. Wciórka, Religijność i stosunek do Kościoła katolickiego, w: M. Strzeszewski, K. Zagórski (red.), Polska-Europa-Świat, Opinia publiczna w okresie integracji, Warszawa 2005.
14 Tamże.
15 Por. B. Roguska, Opinie o działalności Kościoła, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2007.
16 Użyto sformułowania „w miarę obiektywne” z tej racji, że wskaźniki religijności w większości przypadków wyznaczane są pytaniami o fakty, a nie o opinie, jednak i w tym przypadku należy się liczyć z nieweryfikowalnym stopniem deklaratywności odpowiedzi.
17 Por. R. Boguszewski, Znaczenie religii..., dz. cyt.
18 Tamże.
19 Na podstawie wyników badania dotyczącego warunków materialnych społeczeństwa polskiego, zrealizowanego przez CBOS w 2007 roku na liczącej 38866 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych Polaków.
20 Wszystkie zależności występują na poziomie istotności = 0,01.
21 Por. R. Boguszewski, Znaczenie religii..., dz. cyt.
22 Tamże.
23 Tamże.
24 Por. B. Wciórka, Czy Polacy spełniają oczekiwania papieża, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2003.
25 Badanie NORPOL, dz. cyt.
26 Por. R. Boguszewski, Czy Polacy są przesądni?, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2006.
27 Por. R. Boguszewski, Wartości i normy w życiu Polaków, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2005.
28 Tamże.
29 Tamże.
30 Por. M. Wenzel, Opinie na temat aborcji, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2007.
31 Por. M. Wenzel, Opinie o eutanazji, czyli pomocy w umieraniu, komunikat z badań CBOS, Warszawa 2007.
32 Por. B. Wciórka, Społeczeństwo obywatelskie 1998-2008, w: „Opinie i diagnozy” nr 8, CBOS, Warszawa 2008.
33 Tamże.
