Czytelnia

Dziś i jutro polskiej wiary

Rafał Boguszewski, Polak - na zawsze katolik?

Charakterystycznym elementem wiary polskiego społeczeństwa jest towarzyszące jej równie trwałe i stosunkowo silne − szczególnie w porównaniu z innymi krajami europejskimi − przywiązanie do praktyk religijnych, takich jak msze, nabożeństwa czy spotkania religijne. Poziom zaangażowania Polaków w tym względzie, podobnie jak deklaracje wiary, niemal nie zmienił się w ciągu ostatnich dwudziestu lat. Ponad połowa badanych (odsetek ten waha się od 55 do 60%) przyznaje, że praktykuje co najmniej raz w tygodniu, mniej więcej jedna piąta – że czyni to raz lub dwa razy w miesiącu, zbliżony odsetek twierdzi, że uczestniczy w obrzędach religijnych kilka razy w roku, a jedynie mniej więcej ośmiu na stu ankietowanych przyznaje się do permanentnej absencji w tym zakresie .

RYS. 3. CZY BIERZE PAN(I) UDZIAŁ W PRAKTYKACH RELIGIJNYCH, TAKICH JAK: MSZE, NABOŻEŃSTWA LUB SPOTKANIA RELIGIJNE?
W latach 1989-1997 do pomiaru częstotliwości uczestnictwa w praktykach religijnych stosowano nieco inny wskaźnik

Nieznaczne wahania (raczej in plus niż in minus), dotyczące zarówno poziomu wiary, jak też uczestnictwa w praktykach religijnych, wiążą się zwykle ze szczególnymi wydarzeniami w życiu Kościoła, jak np. pielgrzymki papieskie. Są to jednak zmiany nieznaczne i – jak się okazuje – krótkotrwałe. Można zatem przyjąć, iż zarówno autodeklaracje wiary, jak i uczestnictwo w praktykach religijnych w ciągu ostatniego dwudziestolecia pozostają na stabilnym – wysokim poziomie . Co istotne, wbrew niektórym sekularyzacyjnym tezom publicystycznym, comiesięczne badania CBOS nie wskazują na wyraźny spadkowy trend uczestnictwa w praktykach religijnych zarówno w grupie mieszkańców największych miast, jak i wśród najmłodszej grupy badanych (w wieku od 18 do 24 lat).

Badania CBOS wykazują ponadto bardzo wysokie przywiązanie Polaków do obrzędów religijnych, które związane są ze szczególnymi wydarzeniami w życiu, takimi jak: narodziny, małżeństwo czy śmierć. Aż 89% ogółu badanych za ważną uznaje ceremonię pogrzebu, z czego dla niemal trzech czwartych (72%) obrzęd ten ma szczególną wartość. Podobnie oceniają oni istotę chrztu – dla 87% z nich ceremonia ta stanowi ważny element w życiu, w tym dla 70% badanych jest ona bardzo istotna. Nieco mniejsze znaczenie, choć i tak relatywnie duże, nadają Polacy kościelnym obrzędom związanym z zawarciem związku małżeńskiego. Ceremonię ślubu uznaje za ważną 84% badanych, w tym dwie trzecie (65%) przypisuje jej bardzo duże znaczenie . Podobnie jak inne elementy religijności, również wartość przypisywana ceremoniom chrztu, ślubu i pogrzebu utrzymuje się na niemal niezmienionym poziomie. W latach od 1998 do 2006 odsetek badanych uznających je za ważne zmalał jedynie minimalnie – w przypadku chrztu i ślubu o 3 punkty procentowe (odpowiednio z 90 do 87% oraz z 87 do 84%), a w przypadku pogrzebu o 2 punkty (z 91 do 89%) .

Częstotliwość modlitwy – jako praktyki religijnej o charakterze osobistym – to kolejny istotny wskaźnik religijności. Jak się okazuje, również w tym zakresie istotne zmiany nie są obserwowane. Z badań zrealizowanych przez CBOS w 2005 roku na ponad 4-tysięcznej próbie wynika, że ponad połowa Polaków (56%), według własnych deklaracji, modli się przynajmniej raz dziennie, jedna czwarta (24%) czyni to minimum raz na tydzień, 7% co najmniej raz w miesiącu i tyle samo – co najwyżej kilka razy do roku. Jedynie czterech na stu ankietowanych przyznaje, że nigdy się nie modli . W porównaniu z wynikami badania z 1998 roku widać nawet nieznaczny wzrost odsetka osób modlących się codziennie (z 53% do 56%), kosztem tych, którzy czynią to nieco rzadziej. Nie uległa natomiast zmianie liczba tych, którzy w ogóle nie praktykują tej formy religijności .

Związek z Kościołem instytucjonalnym

Wskaźnikiem przywiązania Polaków do religii i Kościoła w jego instytucjonalnej formie jest silny i również od wielu lat utrzymujący się na zbliżonym poziomie związek z parafią. Aż 80% ankietowanych przez CBOS uważa się za członków parafii działającej na terenie ich miejsca zamieszkania, z czego niemal połowa (45%) w sposób zdecydowany się z nią identyfikuje. Związków takich nie odczuwa jedynie niespełna jedna piąta badanych (18%), przy czym niemal czwarta część z nich jako powód tego stanu rzeczy podaje związek z inną wspólnotą parafialną niż ta, do której ze względów formalnych przynależy. Co istotne, nawet co czwarty spośród tych, którzy deklarują, że w ogóle nie uczestniczą w praktykach religijnych, czuje się związany z parafią znajdującą się w terytorialnym obszarze miejsca jego zamieszkania .

poprzednia strona 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 następna strona

Dziś i jutro polskiej wiary

Bez Ciebie nie przetrwa WIĘŹ! Jak możesz pomóc?