Czytelnia

Liturgia

Ireneusz Cieślik

Ireneusz Cieślik, Posoborowa dowolność, WIĘŹ 2006 nr 1.

Wprowadzanie w liturgii zmian, które nie odpowiadają tym kryteriom, jest dowolnością mającą niewiele wspólnego z zamierzoną przez Sobór reformą. Obawiam się, iż jako taką właśnie dowolność zaklasyfikować trzeba ogromną większość radosnej twórczości liturgicznej spotykanej po naszych parafiach. Zważywszy, że parafialni spece od uatrakcyjniania liturgii mają często mgliste pojęcie o tym, co w ogóle dany obrzęd ma wyrażać, trudno oczekiwać, by wprowadzane przez nich zmiany wyrażały sprawowane misterium jaśniej. Realizacja drugiego celu zazwyczaj wtedy wygląda podobnie: chyba tylko oni są święcie przekonani, że wiernym w zrozumieniu pomagają ich kwieciste przemowy, a w czynnym uczestnictwie — musztra pod ich komendą. Choćby autorzy i realizatorzy zmian w liturgii Bóg wie jak często powoływali się na Vaticanum II, praktyka niezgodna ze wskazanymi przez Sobór celami reformy za każdym razem może być oceniona jako niewierność nauczaniu Kościoła.

Analogiczną niewiernością jest jednak także niewprowadzanie takich zmian, które zgodnie z podanymi przez ojców soborowych kryteriami powinny być wprowadzone. Trzeba przy tym pamiętać, że nauczanie Kościoła wzbogaciło się na Soborze o nowe spojrzenie bądź skorygowanie wcześniej rozpowszechnionego ujęcia niejednej chrześcijańskiej prawdy wiary. Wystarczy tu wspomnieć choćby o ukazaniu w nowym świetle teologii Kościoła lokalnego i teologii kapłaństwa, czy położenie nacisku na aspekt sakramentalny i wspólnotowy w spojrzeniu na Kościół w miejsce dominującego przed Vaticanum II wymiaru instytucjonalno-jurydycznego. Czy mogło to pozostać bez wpływu na liturgię?

Jeżeli liturgia ma wyrażać jaśniej święte tajemnice, to nie może nie uwzględniać dorobku ostatniego Soboru w jaśniejszym zrozumieniu tych tajemnic. Kwestionowanie teologicznego dorobku Vaticanum II i posoborowego nauczania Kościoła, przebijające przez niejedną krytykę współczesnego stanu liturgii dokonywaną z pozycji tzw. tradycjonalistycznych, można więc z powodzeniem zaklasyfikować jako subiektywną dowolność w traktowaniu liturgii. Podobnie jak w przypadku radosnej twórczości jest to dowolność posoborowa.

Ireneusz Cieślik

Ireneusz Cieślik — ur. 1961, teolog, absolwent KUL. Autor książki „Starcy Pustelni Optyńskiej”, pomysłodawca ankiety „Dlaczego chodzę, dlaczego nie chodzę do kościoła?” i autor jej książkowego opracowania, współautor książek „Dzieci Soboru zadają pytania” i wywiadu-rzeki z o. Tomaszem Kwietniem OP „Błogosławione marnowanie”. Mieszka w Olkuszu.

1 Cytaty za: Franciszek Blachnicki, „Liturgia w świetle tajemnicy Chrystusa Sługi” (słowa skierowane do uczestników XII Krajowej Kongregacji Odpowiedzialnych Ruchu Światło-Życie odbytej w Częstochowie 27 II-1 III 1987), w: ks. Franciszek Blachnicki, „Jaka odnowa liturgii?”, Lublin 1996, s. 29.

poprzednia strona 1 2 3

Liturgia

Ireneusz Cieślik

Bez Ciebie nie przetrwa WIĘŹ! Jak możesz pomóc?