Czytelnia

Joanna Petry Mroczkowska

Joanna Petry Mroczkowska, Wybitne Polki, „Wiadomości z Biblioteki” kwiecień/maj 2007.

Elisabeth Schwartzkopf (1915 - 2006). Światowej sławy śpiewaczka operowa urodzona w niemieckiej rodzinie pod Poznaniem, studiowała w Berlinie, występowała na na całym świecie.

Więc tak naprawdę Polek jest mniej. Nie ma Poli Negri, dziwi brak Heleny Rubinstein, urodzonej na Kazimierzu w Krakowie czy św. Faustyny Kowalskiej. Nie ma Szymborskiej czy Agnieszki Holland. Czy to niedopatrzenie czy brak materiałόw biograficznych? Niemcom natomiast powinniśmy „oddać” Elisabeth Schwarzkopf . Marię Goeppert-Mayer „podzielić” między Niemcy i Stany Zjednoczone, a Marię Rambert przypisać Anglii.

Problemy kategoryzacji według miejsca urodzenia, jak widać, otwierają emocjonalne dla Polakόw pole sporόw o przynależność narodowo-kulturową. I dawniej, i dziś pewni ludzie przekraczali granice państwowe i chwalebnie działali poza krajem urodzenia. Wspomnijmy chociażby wybitnych podrόżnikόw, artystόw, misjonarzy czy naukowcόw. Zjawisko to ma jednak przysłowiowe „dwa końce”. Fryderyk Chopin, Maria Skłodowska–Curie, Wit Stwosz, Jadwiga Śląska, Jόzef Conrad Korzeniowski… stają się okazją do sporόw, a może nawet kompleksόw.

Jaką lekcję można wyciągnąć z książki Adamson? Że musimy „pomόc” światu w poznawaniu naszej kultury. Konieczna jest na przykład większa troska o tłumaczenie polskiej literatury. Nie można się kulturowo izolować czy krzywo patrzeć na ludzi wyjeżdżających poza Polskę, albo – jeszcze gorzej – zmuszać ich do tego przez bardziej lub mniej instytucjonalne utrudnianie rozwoju. Musimy też zdać sobie sprawę, że sztywne trzymanie się wąsko pojmowanej kategorii narodowej w dzisiejszych czasach staje się coraz częściej przeżytkiem. Wielkie talenty są dobrem ponadpaństwowym, ponadnarodowym. Nie mamy wpływu na to, gdzie się pojawiają, ale jeśli się koło nas pojawią, starajmy się zauważyć, pomόc, docenić.



Lynda G. Adamson „Notable Women in World History. A Guide to Recommended Biographies and Autobiographies”, Greenwood Press, Westport, Connecticut -London 1998, s. 401.

poprzednia strona 1 2

Joanna Petry Mroczkowska

Bez Ciebie nie przetrwa WIĘŹ! Jak możesz pomóc?