Komentarze
blog ogólny
Forum Romanum
30 kwietnia 2009
Zbigniew Nosowski dla KAIMoskiewska konferencja o stosunkach Kościół – państwo w Polsce i Rosji
„Jeśli Kościoły nie będą uczestniczyć w rozwiązywaniu trudnych problemów polsko-rosyjskich, nawet najlepsze rozwiązania nie będą miały charakteru trwałego” – powiedział w Moskwie Adam Daniel Rotfeld, były minister spraw zagranicznych, obecnie współprzewodniczący polsko-rosyjskiej grupy do spraw trudnych.
Min. Rotfeld jest inicjatorem konferencji o stosunkach państwo – Kościół we współczesnej Polsce i Rosji, jaka odbyła się 24 kwietnia 2009 r. w Moskwie w siedzibie Rosyjskiej Akademii Służby Państwowej przy Prezydencie Federacji Rosyjskiej. Polskim partnerem Akademii w organizacji konferencji była Ambasada RP w Moskwie.
W pierwszej tego rodzaju konferencji udział wzięło udział ok. 40 osób. Ze strony rosyjskiej byli wśród nich: naukowcy, eksperci i intelektualiści (głównie zajmujący się religioznawstwem, socjologią i politologią) oraz przedstawiciele Cerkwi prawosławnej. Ze strony polskiej udział wzięli: dr Włodzimierz Bendza, prawnik z Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Andrzej Bryk, prawnik z Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr Andrzej Grajewski, zastępca redaktora naczelnego „Gościa Niedzielnego”, Zbigniew Nosowski, redaktor naczelny miesięcznika WIĘŹ, i ks. prof. Grzegorz Ryś, rektor krakowskiego Wyższego Seminarium Duchownego. Uczestnicy konferencji mogli się też zapoznać ze specjalnie przygotowanym referatem metropolity lubelskiego, abp. Józefa Życińskiego, który nie mógł przybyć do Moskwy ze względów zdrowotnych.
Uwagę polskich uczestników zwrócił referat prof. Anatolia Krasikowa z Instytutu Europy Rosyjskiej Akademii Nauk. Przedstawił on proces tworzenia doktryny społecznej rosyjskiej Cerkwi na przełomie XX i XXI wieku. Znamienne, że w procesie tym świadomie korzystano z dorobku Kościoła katolickiego, w którym nauczanie społeczne rozwija się już od XIX wieku.
Ks. Grzegorz Ryś powiedział, że nauczanie społeczne Kościoła proponuje globalne rozpoznanie problemów, a zarazem ich rozwiązanie widzi w osobie (nie wystarczy bowiem przemiana struktur). Rektor krakowskiego seminarium zwrócił też uwagę na potrzebę sięgania w pojednaniu do przyczyn napięć. Przypomniał w tym kontekście słowa Jana Pawła II: „Pojednanie nie może być mniej głębokie niż sam rozłam”. Słowa te nabierają szczególnego znaczenia także w wymiarze relacji polsko-rosyjskich.
„Istnieje w dzisiejszej Europie konsensus co do demokracji, ale nie ma zgody co do tego, czym jest demos. Istnieje konsensus co do praw człowieka, ale nie ma zgody co do definicji człowieka” – mówił Michaił Remizow, prezydent Instytutu Narodowych Strategii Rosji. Nawoływał on również do sojuszu między Watykanem a Cerkwią rosyjską w walce ze współczesnym, laickim projektem europejskim.
Andrzej Grajewski przedstawił prawne podstawy relacji państwo – Kościół w demokratycznej Polsce, w tym zwłaszcza konkordat i konstytucję. Prof. Andrzej Bryk przestrzegał przed marginalizacją Kościoła w dzisiejszej Europie i sprowadzeniem go do roli tylko ozdobnika, „departamentu duchowego państwa liberalnego”. Włodzimierz Bendza zaprezentował stan regulacji dotyczących kwestii majątkowych Kościoła prawosławnego w Polsce, podkreślając że przepisy dotyczące prawosławnych były mniej korzystne niż dla innych wspólnot wyznaniowych.
Zbigniew Nosowski przedstawił różne koncepcje ujęcia relacji między państwem a Kościołem, skupiając się na prezentacji założeń najlepszego modelu, za jaki uznał autonomię i niezależność obu instytucji z otwartością na współpracę dla dobra wspólnego. Prawosławni uczestnicy podkreślali swoje przywiązanie do tradycyjnej koncepcji „symfonii” państwa i Kościoła. Zaznaczali jednak, że co do treści pojęcie to rozumiane jest obecnie dość analogicznie do zasady autonomii i niezależności w Kościele katolickim. Ks. Georgij Riabych, zastępca szefa wydziału stosunków zagranicznych Patriarchatu Moskiewskiego, podkreślał w tym kontekście znaczenie przyjętego w ubiegłym roku przez Cerkiew Moskiewską dokumentu o godności człowieka, jego wolności i sumieniu.
W zgodnej opinii uczestników konferencji zabrakło w niej czasu na dyskusję oraz swobodną wymianę opinii i doświadczeń między uczestnikami. Dlatego wyrażali oni potrzebę kolejnych tego typu spotkań.
Min. Adam Daniel Rotfeld zapowiedział, że spotkania z udziałem przedstawicieli Kościołów powinny być kontynuowane, aby rozwijać „duchowy wymiar stosunków polsko-rosyjskich”. Prawdopodobnym miejscem następnej konferencji będzie Kraków. Wstępne ustalenia zostały już w tej dziedzinie poczynione między min. Rotfeldem a ks. Grzegorzem Rysiem. Rektor krakowskiego Wyższego Seminarium Duchownego zapowiada, że w przyszłości jego placówka chętnie się włączy we współorganizację dalszych spotkań polsko-rosyjskich.
Komentarze:
Komentarze niepołączone z portalem Facebook
Komentarz pojawi się po zaakceptowaniu przez moderatora.
