Czytelnia

Piotr Fijewski

Bez Dobrego Dawcy

Dla liberalnego demokraty poczucie sensu życia to zapewne subiektywna, bardzo indywidualna jakość. U każdego co innego ma prawo nadawać sens jego życiu, w zależności od wyznawanych wartości, doświadczeń życiowych, temperamentu. Komuś poczucie sensu życia może dawać uprawianie windsurfingu, komuś innemu praca w dziale marketingu albo praktyka buddyjska. Liberał uznałby, że poczucie sensu jest jakością względną, tak jak to, co ważne i nieważne, dobre czy złe.

Myśląc w ten sposób, nie mógłbym uprawiać zawodu psychoterapeuty. Moi pacjenci, którzy otwierają przede mną swoje prywatne światy znaczeń, upewnili mnie, że istnieje określony porządek świata, że istnieją wartości czy też jakości uniwersalne, takie jak dobro i zło, coś co jest w życiu ważne, i coś co jest zupełnie nieważne, coś co jest prawdziwe i naturalne – w przeciwieństwie do czegoś, co jest fałszywe i sztuczne.

Poszukiwanie utraconego sensu

Każdy człowiek, który utracił poczucie sensu swojego życia, cierpi, choruje – psychologicznie i duchowo. Tak jak w przypadku fizycznego zdrowia lub choroby, tak i tutaj istnieje bardzo określona i ograniczona liczba dróg przywracających ten rodzaj zdrowia człowiekowi. Nie są to szlaki przypadkowe lub zindywidualizowane – są one wspólne wszystkim ludziom.

Utrata poczucia sensu życia daje konkretne objawy. Pojawia się apatia, negatywne widzenie siebie i świata, często depresja, myśli lub tendencje samobójcze, dojmujące poczucie samotności lub odczucie oddzielenia od świata. Pojawia się doznanie emocjonalnej lub duchowej pustki, świat wydaje się szary, bezbarwny, wszystko staje się obojętne, czas przecieka przez palce, przyszłość jawi się jako szara, bezkresna mgła.

Odnalezienie sensu własnego życia odbywa się właściwie w podobny sposób u każdego. Dla wielu odkrycie Boga i jego Miłości staje się przełomowym momentem w życiu.

Ludzie często odnajdują sens własnego życia w bliskości z drugim człowiekiem, w takim kontakcie, który zakłada wzajemną otwartość, wymianę głębokich pozytywnych uczuć. Czuć się kimś kochanym i najważniejszym, albo przynajmniej bardzo ważnym, a również przeżywanie własnych uczuć, takich jak czułość i miłość – nadaje życiu głęboką wartość. Nieraz poczucie sensu jest mocno odczuwane, gdy człowiek czuje się komuś naprawdę potrzebny. Dla kilku moich pacjentek urodzenie dziecka nadało silne znaczenie istnieniu. Matka czuje się potrzebna i jakby ciągle na nowo wybierana przez swoje dziecko, taka jaka jest, właśnie ona, a nie kto inny.

Często poszukiwacze utraconego sensu odnajdują go uciekając od cywilizacji. Zaszycie się w bieszczadzkiej chacie z owcami i wylepianie glinianych ozdób przywraca nagle barwę świata, przywraca sens istnienia.

Wydaje się, że człowiek doznaje poczucia sensu życia poprzez doświadczanie otwartej, naturalnej bliskości ze światem (Bogiem, drugim człowiekiem, przyrodą), światem, który w tej relacji występuje jako Dobry Dawca. Człowiek doświadcza tej dobroci w formie miłości – od innego człowieka, spokoju i harmonii – od natury, pełnej bezwarunkowej akceptacji i miłości – od Boga. Zaczyna czuć, że jego istnienie ma sens, bo jest potrzebny Dobremu Dawcy. Jako ktoś konkretny i określony może przyczynić się do zachowania dobrego porządku świata, wyrażając swoją dobroć i swoją miłość.