Czytelnia

Może się okazać, i w dużym stopniu jest to nawet prawdopodobne, że wielu z owych szlachetnych Polaków zginęło w wyniku denuncjacji Polaka − powaśnionego sąsiada czy zawistnego krewniaka. Zajęcie się tym problemem i ujawnieniem całej dostępnej prawdy na ten temat powinno być nakazem społecznego sumienia. Sprawa „powszechnej lustracji” dla oczyszczenia atmosfery jest właśnie obecnie problemem niezwykle szeroko w Polsce dyskutowanym i omawianym. Tym bardziej konieczna jest taka „historyczna lustracja” w odniesieniu do tych, którzy zginęli z rąk hitlerowskich siepaczy za to, że w okresie szalejącego bestialstwa chcieli być godni miana Człowieka.

I na zakończenie − zdaje się, że sprawą honoru polskich wydawców powinno być uczynienie wszystkiego, co możliwe, aby dwa polskie tomy Encyklopedii Sprawiedliwych ukazały się w języku polskim. Czy nie warto powołać jakiegoś konsorcjum, które podejmie się spłacenia tego honorowego długu, jaki społeczeństwo polskie winne jest Sprawiedliwym?

¹ „The Encyclopedia of the Righteous Among the Nations. Rescuers of Jews during the Holocaust. Poland” [Encyklopedia Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów w czasie Holocaustu. Polska], red. Israel Gutman, red. tomu Sara Bender, Shmuel Krakowski, Yad Vashem, Jerusalem 2004, t. I, II, s.1018.
² Aleksander Klugman „Psiakrew, znowu Żydzi...”, Wydawnictwo Książkowe „Linia”, Warszawa 1991.
³ Historia jego bohaterskiego postępowania figuruje w Encyklopedii Sprawiedliwych
⁴ „Podziemie polskie wobec zagłady Żydów”, „Odra” nr 4(355), kwiecień 1991
⁵ Kazimierz Iranek-Osmecki, „Kto ratuje jedno życie... Polacy i Żydzi 1939-1945”, Księgarnia Polska Orbis, Londyn 1968