Czytelnia

Jeżeli Żydzi i chrześcijanie mogliby pokazać wspólnie tę Bożą troskę, stworzyliby model, którego bardzo potrzeba światu, pogrążonemu w wojnie o religie i o sprawy przez nią zaognione – stworzyliby model religii absolutnej i głęboko zaangażowanej religijności, które sama siebie ograniczają, aby zrobić miejsce godności i wartościom innych, nie tracąc przy tym ostatecznego charakteru swych zobowiązań. Alternatywą dla tego podejścia jest rosnący fundamentalizm, który potrafi podtrzymywać to, co ostateczne, jedynie za pomocą poniżania lub zniszczenia drugiego. Taki model zagraża pokojowi na świecie oraz niszczy wiarygodność ludzi religijnych w oczach ludzi stojących na zewnątrz, którzy widzą ścisły związek zaangażowania religijnego z przemocą.

Żydzi i chrześcijanie mogą zaproponować inny model. Dzięki głębokiej wierze można pokonać dwa tysiąclecia nienawiści i odrzucenia. Takie osiągnięcie byłoby niezwykłą promocją zdolności religii do budzenia miłości i wzajemnej życzliwości, byłoby świadectwem wartości przebaczenia na tyle silnego, aby przezwyciężać złą przeszłość.

Byłoby to szczególnie wartościowe jako świadectwo wobec islamu. Wiara muzułmanów jest obecnie w sytuacji krytycznej. Islam – rozdarty przez konflikt wewnętrzny o współczesność i podgrzewany przez manipulatorów konfliktu palestyńsko-izraelskiego – rozwinął silne ramię dżihadu. Ruch ten zagraża wierze, którą chce obrócić w narzędzie przemocy i represji wobec wyznawców innych religii, a nawet wewnętrznie wobec tych, których rozumienie islamu jest odmienne. Główny nurt islamu zmierza w stronę antysemityzmu i kłamstwa oświęcimskiego. Wewnętrzna równowaga religii, wedle której Allah nakazuje żyć dobrze, zostaje zagrożona gloryfikacją samobójstwa i zabójstwa niewinnych jako wyrazu męczeństwa. Zwłaszcza chrześcijanie mogą zaświadczyć, że delegitymizacja judaizmu i pogarda wobec Żydów prowadzą do zniekształcenia wiary i do zachowań, których teraz głęboko się wstydzą. Chrześcijanie mogą zaświadczyć także, że poprzez wspólny wysiłek i dialog, droga pokoju i pluralizmu może zostać osiągnięta. Obie nasze religie mogłyby pomóc muzułmanom odnaleźć najlepsze humanitarne tradycje islamu.

Wierzę, że nadejdzie dzień, w którym każdy prawdziwy wierzący powie: „Przyjmuję wolę Bożą i uznaję za błogosławieństwo, że jestem świadkiem i posłańcem – jednym z wielu, a nie jedynym. Błogosławieństwem jest, że mam partnerów, którzy pomagają w nadzwyczajnym dziele ulepszania świata i życia z Bogiem”. Nadejdzie dzień, w którym Żydzi będą mówić następujące błogosławieństwo: „Błogosławiony bądź, Boże, za istnienie chrześcijaństwa, za obecność i partnerstwo chrześcijan”. Chrześcijanie będą zaś dziękować Bogu i błogosławić Go za istnienie judaizmu, za obecność Żydów i współpracę z nimi. Ziemia napełni się znajomością Pana (i miłością ludzi) na kształt wód, które przepełniają morze (Iz 11, 9).

Tłumaczyła Agata Kroh

Irving Greenberg – ur. 1934. Jest ortodoksyjnym rabinem, doktoryzował się na Uniwersytecie Harvarda. Nauczał historii w Yeshiva University, utworzył Wydział Studiów Żydowskich w City College w City University of New York, założył CLAL – Ogólnoamerykańskie Centrum Edukacji Żydowskiej, przez wiele lat był przewodniczącym Jewish Life Network. W latach 2000-2002 był przewodniczącym Rady Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie. Autor książek, m.in. „Living in the Image of God: Jewish Teachings to Perfect the World”, „For the Sake of Heaven and Earth: The New Encounter between Judaism and Christianity”. Mieszka w Nowym Jorku.