Komentarze
blog Konrada Sawickiego
Z obu stron
3 kwietnia 2012
Konrad SawickiKilka refleksji na Wielki Wtorek
Każdy człowiek jest kompozycją muzyczną – powiada św. Grzegorz z Nyssy. Przypomniałem sobie to dawno temu przeczytane zdanie w warszawskim kościele św. Marcina, gdy o. Tomasz Dostatni OP podczas rekolekcji wielkopostnych przywołał biblijną prawdę o tym, że Bóg stworzył człowieka na swój obraz i podobieństwo.
W domu sięgnąłem do półki z książkami i znalazłem tę, w której przeczytałem zdanie biskupa z Kapadocji. Praca zatytułowana „Kobieta i zbawienie świata” (pierwsze wydanie Paryż 1958) była owocem studiów, jakie Paul Evdokimov podjął po tym, jak sam będąc po pięćdziesiątce, ożenił się z 25-letnią córką dyplomaty japońskiego, Tomoko Sakai. Było to jego drugie małżeństwo, pierwsza żona zmarła na raka. O. Wacław Hryniewicz OMI we wstępie do polskiego wydania napisał, że właśnie to drugie małżeństwo wyzwoliło w prawosławnym teologu wiele energii twórczych i opisywana książka niejako zrodziła się z tego związku.
„Kobieta i zbawienie świata” obok rozlicznych walorów ma i ten, że przynosi wielką ilość myśli Ojców niepodzielonego Kościoła. Między nimi jest i ta o stworzeniu człowieka na obraz i podobieństwo Boże. Bogactwo interpretacji jest tu niezwykłe. Evdokimov, przywołując myśli św. Grzegorza z Nazjanzu, pisze na przykład, że człowiek, obraz Stworzyciela, został obdarzony mocą tworzenia świętości oraz powołany do jej kultywowania i rozsiewania po całej ziemi. W tym ujęciu człowiek staje się częścią kosmicznej liturgii, nieustającą pieśnią, która jest preludium liturgii niebiańskiej. Dlatego właśnie św. Grzegorz z Nyssy nazywa człowieka muzyczną kompozycją, hymnem wspaniale ułożonym, o wszechpotężnej sile brzmienia.
Jak pogodzić tę piękną wizję człowieka z gorzką prawdą, którą niesie ze sobą wtorek Wielkiego Tygodnia? Bohaterem Wielkiego Wtorku jest człowiek i jego słabość. Ewangelia przypisana na ten dzień przywołuje dwie postaci: Judasza planującego zdradę Nauczyciela oraz Szymona Piotra, który już za kilka dni trzykrotnie zaprze się Mistrza. Ciekawe, że w obydwu przypadkach mamy do czynienia z czynami, które dopiero się wydarzą. Zaakcentowany bardziej jest fakt ludzkiej słabości i naszej zdolności do grzechu niż same konkretne wykroczenia.
Jednak na historie Judasza i Szymona Piotra spoglądamy z perspektywy dopiero co minionej Niedzieli Palmowej, podczas której czytaliśmy opis męki Pańskiej według św. Marka. Wiemy już dokładnie, co się wydarzy, tak jak wiedział to Jezus na kilka dni przed wydarzeniami Wielkiego Piątku. Spoglądamy więc na te dwie postaci niejako oczami Jezusa i czujemy gorycz przemieszaną z miłością, z jakimi Nauczyciel patrzy na swych uczniów.
Nałożenie na Wielki Wtorek perspektywy wydarzeń Wielkiego Piątku przywołuje obraz innych dwóch mężczyzn, innych dwóch grzeszników. Jest to obraz Golgoty i dwóch łotrów ukrzyżowanych wraz z Jezusem z Nazaretu. Jak zauważył o. Paweł Krupa OP w dominikańskim kościele na warszawskim Służewie, tych dwóch złoczyńców nie ukrzyżowano za jakieś drobnostki. Musieli to być faktyczni zbrodniarze, skoro władza rzymska skazała ich na śmierć. Jak wiemy z relacji św. Łukasza jeden z nich przyznał, że słuszną karę ponoszą. Wyobraźmy sobie zatem – mówił dominikanin w Niedzielę Palmową – że są to mordercy albo pedofile, albo nawet księża pedofile. I teraz przyłóżmy sobie do tego wyobrażenia słowa Jezusa, skierowane do jednego z łotrów: Dziś ze mną będziesz w raju. Czy jesteśmy w stanie pojąć, czym jest boskie miłosierdzie? I jak bardzo różne jest ono od naszego ludzkiego?
Człowiek jako kompozycja muzyczna powołana do kultywowania świętości a jednocześnie człowiek jako łotr i zdrajca. Bóg oddający się w ręce takiego właśnie człowieka a jednocześnie manifestujący „nieludzkie” wręcz miłosierdzie. Oto Wielki Wtorek Anno Domini 2012.
Komentarze:
Komentarze niepołączone z portalem Facebook
Komentarz pojawi się po zaakceptowaniu przez moderatora.
