Czytelnia

Każdemu z was daliśmy przepisy religijne i drogowskaz. Gdyby Bóg chcial, utworzyłby z was jeden naród⁴. Lecz On chce wypróbować was w tym, czym was obdarzył. Prześcigajcie się w dobrych czynach. Do Boga powrócicie wszyscy i On rozstrzygnie spory wasze (sura „Stół Zastawiony”, werset 48).

Nie ma przymusu w religii. Dostatecznie jasną jest różnica między droą prawą a błędną (sura „Krowa”, werset 256)⁵.

Z powyższego widać, iż dialog chrześcijańsko-muzułmański, tak samo zresztą jak i każdy inny dialog międzyreligijny, jest trudną sztuką komproi dobrej woli. Chrześcijan i muzułmanów oraz żydów łączy wiele etycznych aspektów wynikających z religii, w tym wypadku rozumianej etymologicznie — jako kultywowanie, pielęgnowanie, podtrzymywanie wartości.

Koran wyklucza nawracanie siłą lub pod przymusem: Nie ma przymusu w religii. Dostatecznie jasną jest różnica między drogą prawą a błędną ( sura „Krowa”, werset 256). Tolerancja jest immanentnie wpisana w islamą tradycję religijną. Na ten temat istnieje pełna zgodność wśród muzułńskich uczonych.

Sura Koranu pt. „Niewierni” klarownie też określa muzułmańską wyładnię wielości religii — jest to próba, jaką dał ludzkości Stwórca i On to rozstrzygnie nasze spory w ostateczności. Z tego też wynika, iż nie jest isreligią, którą musi wyznawać cały świat. Jest on elementem boskiej próby wobec człowieka, elementem nie jedynym, niemniej jednak najlep

Koran wyraźnie mówi o możliwości zbawienia chrześcijan i żydów oraz sabejczyków — pod warunkiem wiary w Boga Jedynego, Dzień (Sąd) Ostai czynienie dobra: Zaiste są wśród narodu pisma wierzący w Boga i w to, co zesłane wam i co zesłane im. Są oni pokorni przed Bogiem i nie zamieniają znamion Boga na znikome wartości. Czeka ich nagroda u ich Władcy i Żywiciela, albowiem jest On szybkim rachmistrzem (sura „RodziImrana”, werset 199).

Powyższe uwagi mają istotne znaczenie dla odpowiedzi na pytanie o zbawienie poza islamem. Otóż w islamskim nauczaniu religijnym istnieje istotne rozróżnienie pomiędzy muzułmanami, „ludźmi Pisma” — ahl al-ki: chrześcijanie, żydzi i sabejczycy — oraz niewiernymi, tj. wyznawcami wszystkich innych religii. W tym ostatnim przypadku sytuacja soteriolojest jasna — dostąpią oni zbawienia pod warunkiem przyjęcia islaJeśli zaś chodzi o chrześcijan, żydów i sabejczyków, to wersety koramówią o możliwości uzyskania przez nich zbawienia pod wspomniawcześniej warunkami. Między islamskimi uczonymi istnieją jednak rozbieżności interpretacyjne co do tego, kogo ma na myśli Koran, mówiąc o chrześcijanach, żydach i sabejczykach. Część muzułmańskich uczonych sądzi, iż chodzi o chrześcijan, żydów i sabejczyków w ogóle. Co do samych sabejczyków, niektórzy uczeni uważają, iż chodzi tu o mandejczyków (manów), tj. chrześcijan wywodzących się od św. Jana Chrzciciela; inni twierdzą, że religia sabejczyków dziś już nie istnieje. Natomiast co do żydów i chrześcijan — to również występują różne zdania. Część znawców doktryislamskiej sądzi, iż chodzi o tych, którzy wierzą w Boga i w to, co zesławam i co zesłane im (sura „Rodzina Imrana”, werset 199). A więc chołoby tu o wierzących w to, co „zesłane wam” — zatem uznających posłanMuhammada i proroctwo Jezusa, tak jak czynią Karaimi i ebionici. Religijna doktryna karaimska uznaje prorockie posłannictwo Muhammadlatego też istniały wspólne cmentarze tatarsko(muzułmańsko)-kara(np. w dzielnicy Lipówka w Wilnie, gdzie pochowany jest przywódca karaimski Polski i Krymu, hachan Seraja Szapszał). Karaimi nieraz uczestniczyli w modlitwach w meczetach w sytuacji braku własnej świątyni (kienesy). Ebionici zaś, podobnie jak muzułmanie, widzieli w Jezusie proroka.